Takograf Servisleri, takograf sisteminin etkin çalışmasında, en önemli unsurlardır

Takograf ve özellikle dijital takograf konusu son üç yıldır yoğun şekilde gündemde. Avrupa’da yapılan araştırmalara göre, takograf uygulaması nakliye şirketlerinin maliyetlerini %10-15 oranında arttırmaktadır. Ülkemizde, benzer bir çalışmaya henüz rastlayamadık. Uygulamadan en çok nakliye şirketleri etkilenmekte olmasına rağmen, konuya hep sadece takograf servislerinin işi olarak bakılması anlaşılır gibi değil. Ancak. şunuda unutmamak gerekiyor, sistemin doğru çalışması için en kilit unsur takograf servisleridir.Bu nedenle, takograf servisleri tartışılıyor ve tartışılmalıdır.Takograf servisleri sadece bizde mi tartışılıyor?.AB ülkelerinde de tartışmalar sürekli oluyor.Aşağıda bazı örnekleri göreceksiniz. İlk örneğimiz, https://www.eurotransport.eu web sitesinden. Dijital takograf:Yarış devam ediyor

Sahtekârlar daima yeni fikirlerle dijital takografları aldatıyor. Bu nedenle, takograf üreticileri ve resmi makamlar daha akıllı cihazlar geliştiriyorlar. AB bu konuda yeni yönetmelikler hazırlamakta. %100 güvenlik asla yok. Yaratıcı sahtekârlar, dinlenme ve sürüş sürelerini manupile etmek için daima yeni usuller buluyor. Bunun için, sürücü kartını manupile ettikleri gibi, KİTAS (Hareket) sensörünü bir mıknatıs ile devre dışı bırakabiliyorlar. Sahtekârlık sürüş güvenliğini tehdit ediyor
Bu manupilasyonların, aracın elektronik donanımları ve dolayısı ile sürüş güvenliği üzerinde büyük olumsuz etkileri olduğundan, AB’nin 1266/2009 yönetmeliği yürürlüğe girdi. Buna göre yeni araç alımlarında, ikinci bir hareket sinyali de alabilen bir dijital takograf zorunlu oldu. Birinci sinyal KITAS olarak adlandırılan hareket sensöründen gelmektedir. Hem VDO Continental (DTCO 2.0) ve hemde İsveçli üretici Stoneridge (SE5000 Exact Duo) de, ikinci sinyal ABS sisteminden alınıyor. Kanun koyucu bunu bu şekilde öngörmüş.1 Ekim 2012 tarihinden sonra tescil edilen tüm yeni araçlar için bu kural geçerli. Ancak, bu tarihten önce tescil edilmiş araçlar için güncelleme zorunluluğu yok. Fakat KITAS sensörünün yeni sürümünde de iyileştirmeler var. Yeni KITAS küçük mıknatısların etkisini önleyebilmektedir. Aynı zamanda manupilasyon denemesi, takografın hafızasına kaydedilmektedir. KITAS mıknatısın etkisini engelleyemezse, sinyal kaynağı olarak ABS sistemi devreye girmektedir. Tabi, aynı zamanda, manupilasyon girişimi burada da takogaf hafızasına kaydedilmektedir. Ancak, henüz yeni nesil cihazların sayısı azdır ve birçok durumda manupilasyon yöntemi olarak, mıknatıs kullanımı devam etmektedir. Trans aktuell dergimizin, kardeş dergisi olan FERNFAHRER (Uzak yol sürücüsü) dergisini, sürücüler tekrar tekrar arayarak, kendilerine yasal olmayan vasıtalar kullandıkları gerekçesi ile ceza yazıldığını bildirmektedirler. Takograf servisleri sahtekârlara yardım ediyor
Bu konuda uzmanlaşmış servisler günden güne , manupilasyon yöntemleri konusunda daha çok kriminal enerji sarfetmektedirler:Mesela, araca ikinci bir KITAS sensör takmakta veya dijital takograf ile araç merkezi kontrol ünitesi arasına analog takograf kartı takmaktadırlar.Böylece, Mercedes ve IVECO araçların , anlamsız hız değişikliklerine neden olan acil durum özelliği devre dışı bırakılmaktadır. Güney Almanya’ da Stoneridge firmasının satış ve pazarlama sorumlusu olarak görev yapan Timo Kube, "Servisler çok hassas bir konu" şeklinde itirafta bulunmaktadır. Bu nedenle, Sotenridge firmasının sözleşmeli hizmet sağlayıcısı olan MOTOMETER, sözleşmeli servislerini düzenli olarak kontrol etmektedir. Kube, servislerin uygulamak zorunda oldukları bir kalite garanti el kitabı olduğunu belirtmektedir. Bugüne kadar çok çarpıcı bir problem yaşanmadığı belirtiliyor. Ancak, böyle bir durum yaşandığında, servisin yetkisi derhal iptal ediliyor. Gerçek şu ki, Avrupa Birliği Komisyonu tarafında, çok kapsamlı servis denetlemelerinin yapılması için gayretler var.Eğer devletin kontrol görevlisi haber vermeden servise uğrar ve servisi ve yapılan işleri kontrol ederse?.Bu durumda uygunsuz durum ve işlemler tespit edildiğinde, ihlalin türüne göre çok ciddi sonuçları olacaktır. Mıknatıslar artık daha seyrek kullanılıyor
Takograf üreticileri tarafında işler biraz daha kapalı yürüyor: Sadece, VDO Strateji Müdürü Ralf Bosch, daha önceki bir etkinlikte, giderek mıknatıs kullanımı azalırken, servislerde manupilasyonların giderek arttığını ifade etmiştir. Maalesef, redaksiyon anına kadar VDO’dan güncel bir bilgi alınamamıştır. Stoneridge hukuk uzmanı Arne Lohage’ye göre, AB tarafından yeni değişikliklerin yapılması tamamlanmak üzeredir. Önümüzdeki günlerde, digital takograflarla ilgili yeni yönetmeliğin devreye gireceğini, söylüyor.Ana noktalardan birisi, güvenliği arttırmak ve manupilasyon imkanlarını azaltmaktır. Manupilasyon iz bırakıyor
Tüm bunlara rağmen, bütün uzmanlar, bir manupilasyonun her zaman mümkün olduğu konusunda hem fikirler. Ancak, her manupilasyon arkasında iz bırakıyor. Nordsys firmasında pazarlama sorumlusu, Maik Schlote, bu konuya işaret ediyor. Braunschweig’tan yazılım uzmanları, dijital takograf verilerini analiz etmek üzere, bir çözüm geliştirmişler. Yazılım sistematik olarak, hem takograf ve hemde sürücü kartı verilerindeki uyumsuzlukları kontrol ediyor. Bu işlem nasıl yapılıyor, bu konuda anlaşılabilir nedenlerle bilgi verilmiyor. ‘’Takografın bulucusu’’ Kienzle Otomotiv bu konuda daha çekimser davranıyor. Oradaki araçlarla ilgili teknik sorumlu, Roland Hölker, Kitas- sensörlerdeki yeniliklere bile değinmek istemedi. Kaldı ki KITAS, ‘’Kienzle İntelligente Tacho Sensor’’ cümlesinin kısaltmasıdır. Bu yarışta, kimse kartlarına baktırmıyor. Carsten Nallinger https://www.eurotransport.de 03 Mart 2013 Not: Kienzle İntelligente Tacho Sensor=Kienzle Akıllı Takograf Sensörü İkinci örneğimiz; Bir takograf üreticisi servis ağının, servislerine gönderdiği bültenden alınmıştır. Takograf kalibrasyon işlemlerinde sık yapılan hatalar:
Takografların kontrol ve kalibrasyon işlemlerinde, §57b StVZO yönetmeliğinin EK XVIII – XVIIId de belirtilen esaslar ile takografların tip onayları ile ilgili talimatlara uyulması gerekir. Ancak bu şekilde, takografların düzgün şekilde fonksiyonlarını yerine getirmesi ve çalışmasından emin olunabilir. Bu cihazlar, sürücülerin çalışma kurallarına uyup uymadıklarını kontrol etmek için kullanılmaktadırlar ve trafik güvenliği için çok önemlidirler. AB komisyonunun 2009/60/EG sayılı tavsiyesi çerçevesinde, kontrol makamları yaptıkları kontrollerde kalibrasyonun kalitesini de kontrol etmek zorundadırlar. Uyumsuzluk ve uygunsuzlukların belirlenmesi durumunda, araç ileri düzey kontrol için bir takograf servisine gönderilmelidir. Takograf servisi tarafından yapılan bu kontrolde, şüphelerin doğruluğu teyit edilirse, son kalibrasyonu yapan servisin işlem yapan teknisyeni ve servisin kendisi adli takibe maruz kalabilecektir. Yukarda belirtilen nedenle, takograf kalibrasyonlarında sık yapılan hataları tekrar hatırlatmak istiyoruz. Özellikle, dijital takograflarda, bu hatalar verilerin veya çıktıların analizinde kontrol makamları veya diğer takograf servisleri tarafından kolayca tespit edilebilmektedir. Servislerin aşağıdaki hatalı işlemleri, mevzuata aykırıdır ve adli makamlarca cezalandırılabilirler:
■ §57b StVZO’ye göre yeni bir ölçümleme yapmadan, aracın plaka bilgisini değiştirmek. ■ Yasal parametrelerden birini ve tamamını kalibrasyon yapmadan değiştirmek (Eski verileri kopyalamak). ■ Lastik çevre uzunluğu ‘’L’’ değerini ölçmeyerek, bir tablodan almak. ■ Herhangi bir teknik gerekçeye dayanmadan, ‘’W’’ ve ‘’K’’ sabitlerini uygunsuz şekilde yüksek belirlemek. ■ „W“, „K“, ve „L“ parametreleri için hayali değerler girmek. ■ UTC-Saati’ni yanlış ayarlamak. ■ ‘’W’’ değerini tespit etmek, için ölçüm yapmamak. ■ Kalibrasyon belgelerini eksik doldurmak ve arşivlemek, eksik veriler ve çıktılar. Servislerden, çalışanlarını bu konular hakkında uyarmalarını ve düzenli olarak personeli talimatlar konusunda bilgilendirmelerini ve bu faaliyetlerini kaydetmelerini rica ederiz. Zaman zaman yapılacak örnekleme usulü kontroller, hataların zamanında tespitini ve giderilmesini sağlayacaktır. Takograf kalibrasyonlarının yanlış olduğu tespit edildiğinde, araç sahibi firmaların da yaptırıma maruz kalabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Yukarda belirtilen manupilasyon ve yanlış işlemler, yürürlükteki Türk mevzuatına göre de bir suçtur. Taşımacılar olarak, bu konuda tarafları uyarmak üzere bu bilgiyi vermeyi bir borç biliyoruz. Bilal Yeşil www.tasimacilar.com 11.03.2014 / 17.50