Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, bakanlık tarafından hazırlanan Erişilebilir Ulaşım Stratejisi ve Eylem Planı 2021-2025 Lansman'ında konuştu; “Bizim değerlerimizde, ‘İnsanı, yaratılmışların en değerlisi, en mükemmeli ve en şereflisi görme’ ilkesi yer alır. Onun da üstünde, en kıymetli varlıklarımızdan olan yaşlı ve engellilerimiz için neler yapsak, ne kadar çalışıp çabalasak az gelir. Bu konudaki çalışmalarımıza yön veren de yaşlı ve engelli vatandaşlarımızın sosyal yaşama giderek daha fazla katılmalarıdır. Küresel gelişmeler ve eğilimler doğrultusunda ulaştırma ve altyapı yatırımlarımızı hareketlilik, dijitalleşme ve lojistik ekseninde gerçekleştiriyoruz. Hareketlilik odağındaki strateji ve politikalarımızda, ulaşım zincirinin tüm halkalarını kapsayacak şekilde, toplumun her kesiminin eşit koşullarda, kesintisiz, güvenli ve bağımsız şekilde erişimi büyük önem arz ediyor” dedi.

ERİŞİLEBİLİR ULAŞIM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANIMIZ ÜLKEMİZİN GELECEĞİ İÇİN ÖNEMLİ

Bu çalışmalarda özellikle hareket kabiliyeti kısıtlı vatandaşların ulaşım ve iletişim ihtiyaçlarını zorluk çekmeden gidermelerini hedeflediklerini kaydeden Karaismailoğlu, “Erişilebilir Ulaşım Strateji ve Eylem Planı’ndan” faydalanacak yaşlı ve engelli nüfusun hiç de azımsanamayacak büyüklükte olduğunu söyledi. 65 ve üzeri “yaşlı” nüfusunun son 10 yılda yüzde 49 oranında arttığını vurgulayan Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu, nüfusun yüzde 9,5’inin yaşlılardan oluştuğunu ifade etti. Yaklaşık her dört haneden birisinde en az bir yaşlının bulunduğunu aktaran Karaismailoğlu, konuşmasına şöyle devam etti:

“Halen dünya ortalaması seviyesinde olan yaşlı oranımızın; 2025’de yüzde 11’e, 2040’da yüzde 16,3 ve 2080’de de yüzde 25’in üzerine çıkacağı öngörülüyor. Erişilebilir Ulaşım Stratejsi ve Eylem Planı’nın hitap ettiği bir diğer kesim de ‘engellilerimiz’. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 15’i, Türkiye’nin ise yüzde 12’si engelli bireylerden oluşuyor. Yaklaşık iki yıldır tüm dünya ile birlikte ülkemizde de yaşanan pandemi sürecinde engelli kardeşlerimiz ve yaşlı büyüklerimiz çok sıkıntı çektiler. Erişilebilir Ulaşım Stratejisi ve Eylem Planımız, yaşlı ve engelli, hareket kabiliyeti kısıtlı vatandaşlarımızın önündeki engelleri kaldırmak, hayata katılımlarını teşvik etmek ve ülkemizin geleceği için son derece kritik önemde. Tüm toplumumuzun, farklı ihtiyaçlara sahip tüm vatandaşlarımızın, kendilerine uygun tasarlanmış hizmetlere ve erişilebilirlik olanaklarına sahip olmasını gelişmişlik düzeyimizin bir göstergesi olarak kabul ediyoruz.”

YAŞANILAN SORUNLARA FARKINDALIK AZ

Türkiye’de toplu taşıma araç türlerine göre erişilebilirlik uyumunun özel halk otobüsünde yüzde 86, belediye otobüslerinde yüzde 82, minibüslerde de yüzde 14 olduğuna işaret eden Karaismailoğlu, istasyon türlerine göre de durakların erişilebilirlik durumunun ise metrolarda yüzde 95, tramvayda yüzde 93, otogarlarda yüzde 30, otobüs ve iskelelerde de yüzde 15 seviyelerinde olduğunu belirtti. Ulaşım sistemlerinin erişilebilirliğiyle ilgili karşılaşılan sorunlara değinen Karaismailoğlu, hareketleri kısıtlı bireylerin ulaşımda erişilebilirliğe yönelik yaşadığı sorunlar hakkında ülke genelinde farkındalığın az olmasıyla birlikte, ulaşımda erişilebilirlik amaçlı faaliyetlerin yürütülmesinde yönetişim ve koordinasyon eksikliği yaşandığını söyledi. Düzenleme ve denetimlerinin de yeterli düzeyde olmadığını ifade eden Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu, ulaşımda erişilebilirliğe yönelik kurumsal kapasitenin ve teknolojik yeniliklerinin uygulamalara adaptasyonunun yeterli düzeyde olmadığını kaydetti.

YAŞLI VE ENGELLİLERİMİZİN HEP YANINDA OLDUK

Ulaşım araçlarının, ulaşım altyapı ve üst yapılarının erişilebilirlik düzeyinin düşük olduğunu ve ulaşım türleri arasında entegrasyon eksikliği bulunduğuna işaret eden Karaismailoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

“19 yıllık hükümetlerimiz dönemindeki çalışmalarımızda yaşlı ve engellilerimizin hep yanında olduk. Bugün lansmanını gerçekleştirdiğimiz eylem planı da Anayasa’mızda ifadesini bulan ‘sosyal devlet’ ilkesinin bir gereğidir. Dezavantajlı bireylere yaptığımız hizmetleri, ‘yardım’ değil, bu kesimlerin ‘en temel hakkı’ olarak görüyoruz. 2005’te Engelliler Kanunu’nu çıkardık. Ülkemizde ulaştırma alanında; gerek 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’da hak temelli düzenlemeleri hayata geçirdik. 4736 sayılı Kanun’da yapılan değişikliklerle, toplu ulaşım hizmetlerinin erişilebilirlikleri ile ulaşım araçlarından engelli vatandaşlarımızın ücretsiz ve indirimli yararlanmasını sağladık. Böylece; engelli vatandaşlarımızın sosyal hayata katılımları ve ulaşım hizmetlerinden herkesle aynı koşullarda faydalanmasını sağladık. Hükümet olarak, engelli kardeşlerimizi gün içinde evlerinden çıkıp, tekrar dönene kadar, seyahat süreçleri boyunca -özellikle ulaşım ve iletişimdeki karşılaştıkları engellerle birlikte tüm kısıtlamaları ortadan kaldırmak istiyoruz.”

33 AYRI EYLEM VE BU EYLEMLERE BAĞLI TAM 90 AYRI ADIM PLANLANDI

Erişilebilir Ulaşım Stratejisi ve Eylem Planı çalışmalarını, kamu kurumları, özel sektör firmaları, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin katılımıyla geniş bir yelpazede odak gruplarıyla ele aldıklarını anlatan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Karaismailoğlu, “Süreçte; 8 saha incelemesi yaptık. 39 teknik rapor hazırladık. 35 Çalışma Grubu oluşturduk. 23 çevrimiçi toplantı yaptık. 12 teknik çalıştay düzenledik. Paydaşlarımızın görüşleri doğrultusunda amaç-hedef-eylem ilişkileri belirleyerek, ölçüm kriterleri, izleme sıklığı gibi belgeye yön veren ölçütleri netleştirdik. Hazırlanan belgemizi 274 paydaşımızın görüşüne sunduk ve 950 görüş aldık. Nihai haline getirilen belgemiz, böyle güçlü bir ortak çalışmanın ürünüdür. İlgili kesimlerin ortak aklı, iş birliği ve çabasıyla hazırlanan çalışmamız, 2 Ekim 2021 tarihli Resmi Gazete’de Cumhurbaşkanlığı Genelgesi olarak yayımlandı. Bu yoğun ve hassas çalışmada, 33 ayrı eylem ve bu eylemlere bağlı tam 90 ayrı adım planlandı” diye konuştu.

“HER YERDE, HERKES İÇİN VE HER ZAMAN ULAŞIMDA ERİŞEBİLİRLİK” YAKLAŞIMINI MERKEZE ALDIK

Erişilebilir Ulaşım Stratejisi ve Eylem Planı’nı hazırlarken ‘Her yerde, herkes için ve her zaman ulaşımda erişebilirlik’ yaklaşımını merkeze aldıklarını ifade eden Karaismailoğlu, “Tüm bu çalışmalarımızda; ‘Her alanda farklılıkları ortadan kaldıran bir ulaşım ağı oluşturmayı’ kendimize vizyon olarak belirledik. Pek çok projemizde olduğu gibi, ulaşım hizmetlerinin herkes için erişilebilir hale gelmesinde de öncü kuruluş olmayı hedefliyoruz” dedi.

Öncelikli ihtiyaçları göz önüne alarak 6 temel stratejik amaç belirlediklerini aktaran Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu, ulaşımda erişilebilirlik konusunda farkındalığı artıracaklarını, yönetim yapısı ile düzenleme ve denetlemeyi güçlendireceklerini, kurumsal kapasiteyi geliştireceklerini, ulaşım altyapıları ile toplu taşıma araçlarının erişilebilirliğini sağlayacaklarını ve kara, hava, demir, deniz ve kent içi ulaşım türleri ile birlikte yeni gelişen tüm ulaşım türlerinin entegrasyonunu güçlendireceklerini kaydetti.

TOPLUMUMUZUN TÜM KESİMLERİNDE FARKINDALIĞI ARTIRACAĞIZ

Stratejik amaçlar doğrultusunda belirlenen temel hedeflere de değinen Karaismailoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Öncelikle, erişilebilir ulaşım konusunda toplumumuzun tüm kesimlerinde farkındalığı artıracağız. Ulaşımda erişilebilirlik konusunda koordinasyonu diri tutacağız. Yapılan çalışmaların izlenip, değerlendirilmesini sağlayacağız. Bu konuda gereken yasal ve idari mevzuatı geliştireceğiz. Ulaşımda erişilebilirlik yönündeki verinin tespitini sağlayacağız. Araştırma-Geliştirme kapasitemizi geliştireceğiz. Ulaşımda erişilebilirlik konusundaki farkındalık eğitimlerinin bir plan dahilinde sürekliliğini sağlarken, mesleki yeterliliğin bir unsuru haline gelmesini de sağlayacağız. Erişilebilir ulaşımda hizmet kalitesi kavramını önceleyeceğiz. Bu konudaki evrensel tasarım ve yenilikleri destekleyeceğiz. Ulaşım yapılarının terminal ve istasyon erişilebilirliğini sağlayacağız. Biletleme sistemini de kolay ve etkin hale getireceğiz. Tüm ulaşım modlarında entegre, kesintisiz ve erişilebilir seyahati sağlayacağız. Bütün bu katılımlı ve titiz çalışmalarımızda, sadece hedef ve stratejileri belirleyip bırakmayacağız. Bakanlıklarımız öncülüğünde, sorumlu ve iş birliğinde yer alan kurum ve kuruluşların katılımı ve katkılarıyla ilerleyeceğiz. Eylem adımları, yine bakanlığımız tarafından elektronik ortamda düzenli olarak izlenerek değerlendirilecek.”

ERİŞİLEBİLİRLİĞİ ULAŞIMA YÖNELİK TÜM UYGULAMALARIN ODAĞINA KOYUYORUZ

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak, erişilebilirliği ulaşıma yönelik tüm uygulamaların odağına koyduklarını belirten Karaismailoğlu, ulaşımda erişilebilirliği sürdürülebilir hale getirmek ve farkındalığı artırmak için erişilebilirlik eğitimleri düzenlediklerini aktardı. Ulaşımda Erişilebilirlik Farkındalık Eğitimine Yönelik Dijital Platform oluşturduklarına vurgu yapan Karaismailoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Kamu ya da özel sektördeki tüm hizmet sağlayıcıların erişilebilirlikle ilgili farkındalıklarını artırırken gelecekte bu konuyu hizmet sağlayıcıların mesleki yeterliliklerinin bir unsuru haline getirmeyi amaçlıyoruz. Bu alanda herkesin faydalanabileceği bir eğitim materyalini dijital ve herkes için erişilebilir formatta hazırladık ve bu alanda da ülkemizde bir ilke imza attık. Amacımız, toplu taşıma araçlarının şoförlerinden mühendislerine, tasarımcılarına ve ulaşım alanında hizmet sağlayan tüm personel ve idarecilere kadar, herkesin, ulaşımda erişilebilirlik konusunda farkındalığını artırmak; erişilebilirlik uygulamalarının, mevzuat ve standartlara göre sorunsuz şekilde sürdürülmesini sağlamaktır. Bugüne kadar yaklaşık bin katılımcı grubu ile eğitim çalışmalarımızı başlattık. Bundan sonra da Strateji Belgemizdeki eylemlere uygun olarak çalışmalarımıza devam edeceğiz.”

HERKES İÇİN HAREKETLİLİK MOBİL UYGULAMASI

Bir diğer hizmetin de “Herkes İçin Hareketlilik Mobil Uygulaması” olduğuna dikkati çeken Karaismailoğlu, “Bu çalışma, hareket kabiliyeti kısıtlı bireylere erişilebilir ve emniyetli ulaşım hizmeti sağlanmasını teminen geliştirilen bir mobil uygulama projesidir. Herkes için Hareketlilik Mobil Uygulamamız; seyahat planlamadan biletlemeye, canlı destek modülünden refakatçi modülüne kadar hareket kabiliyeti kısıtlı bireylerin ulaşım sürecine ilişkin tüm ihtiyaçlarını karşılamayı hedefleyen bütünsel bir mobil uygulama olacak. Ayrıca, uygulamamamızı hizmetlerimizi geliştirmek, denetlemek ve daha iyisini sunabilmek için de kullanacağız. Uygulamadaki ‘geri bildirim butonu’ ile ulaşım altyapı, tesis ve araçlarında hareket kabiliyeti kısıtlı bireylerin kullanımına uygun olmayan tasarımların bildirilmesine olanak sağlıyor. Bu sayede gerekli inşaat, bakım, onarım faaliyetleri yapılacak; ‘evrensel tasarım kriterlerine uygun’ erişilebilir bir ulaşım altyapısı oluşturmaya yönelik çalışmalar da hız kazanacak” ifadelerini kullandı.

TURUNCU MASA SAYESİNDE 1 MİLYON 780 BİN ENGELLİ VATANDAŞ TRENLERİ KULLANDI

Bugüne kadar ulaşım, bilişim ve iletişim alanlarında da ciddi çalışmalara imza attıklarını aktaran Karaismailoğlu, Yüksek Hızlı Tren garlarında “Turuncu Masa Hizmeti Noktası” uygulamasını 2019’un Aralık ayında başlattıklarını, bu sayede, 2019-2021 yılları arasında 1 milyon 780 bin engelli vatandaşın YHT, Anahat ve konvansiyonel trenleri kullandıklarını söyledi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun kararı ile ‘Sosyal Açıdan Desteklenmesi Gereken Kesimlere Yönelik Tedbirlere İlişkin Usul ve Esasların” yürürlüğe girdiğini ifade eden Karaismailoğlu, “Bu şekilde, engelli bireylere yönelik elektronik haberleşme sektöründeki düzenlemeleri aynı çatı altında toplayabildik. Yeni kolaylıklar tanıdık. Hizmetlerden indirimli faydalanma böylece mümkün oldu. Ayrıca görüntülü ve yazılı çağrı merkeziyle de hizmette öncelik sağlıyoruz. Havalimanımızı ‘Erişilebilir Havalimanı’ haline getirdik. Sivas Nuri Demirağ Havalimanımız ‘Erişilebilir kamu kurum ve kuruluşları’ kategorisinde erişilebilirlik ödülü aldı. Kesintisiz ve bağımsız ulaşım konusunda hizmetlerimizin geldiği bu nokta bizler için bir gurur kaynağı olmanın çok ötesindedir. Daha da iyisini yapmak, bu hizmetleri daha da yaygınlaştırmak için büyük bir motivasyon kaynağıdır. Bunlara ek olarak, PTT Matikleri erişilebilir hale getiriyoruz. Engelli kardeşlerimize aylıklarını istedikleri yerde teslim ediyoruz. ‘Engelli Dostu Numaralar Projesi’ ile işitme ve konuşma engelli kardeşlerimiz, hizmete daha kolay ulaşabiliyor. Çevrimiçi görüntülü görüşme ve webchat ortamında yazılı hizmet veriyoruz. Türksat A.Ş.’nin Erişilebilir Dijital Uygulamalar kategorisinde birincilik ödülü aldığını belirtmek isterim. Kullanıcı sayısı 57 milyonu geçen e-devlet sisteminde tüm sayfalar ve interaktif içerikler engelli kullanıcıları göz önüne alarak tasarlandı. Ayrıca ‘e-Devlet Kapısı Engelsiz İletişim Merkezi’ni de hayata geçirdik” diye konuştu.

YAŞLI VE ENGELLİLERE YÖNELİK HER TÜRLÜ KOLAYLIĞIN SAĞLANMASI İÇİN SEFERBER OLDUK

Tüm vatandaşlara olduğu gibi, yaşlı ve engellilere yönelik her türlü kolaylıkların sağlanması konusunda seferber olduklarının altını çizen Karaismailoğlu, “Başta engelli ve yaşlılarımız olmak üzere, tüm vatandaşlarımızın ulaşım hizmetlerine erişimlerine eşit, kolay ve hızlı bir şekilde erişebilmeleri öncelikli hedeflerimizdir. 20 yıla yakın bir süredir bize güvenen çok değerli halkımızın hizmetine, güvenlerinin devamına ve gönüllerine talibiz. Yoldaki engelleri kaldırmanın kültürümüzdeki önemi büyüktür. Bu kardeşlerimizin gönüllerine giden yolları buluyor, yol oluyor ve engelleri bir bir ortadan kaldırıyoruz. Bizler, genç, yaşlı demeden, Türkiye’nin doğusu, batısı ayırmadan bu millete gidecek hizmetin önündeki her türlü engeli kaldırmaya 19 yıl önce talip olduk. Milletimizin de desteğiyle bu görevimizi yerine getiriyor, her dönem ortaya koyduğumuz yeni ve dev projelerle sözümüzü tutuyoruz” dedi.