Çalışma Bakanlığı'nın Şirket Merkezlerinde takograf denetimi yapması bekleniyor. İlk denetimleri 15-30 gün içerisinde görebiliriz.

Bu hususta yapılacak çalışmada "Takograf denetimi kavramı"  kullanılmasına rağmen, denetlemelerin amacı sürücünün çalışma   sürelerinin kontrolüdür. Ama, kayıtların doğruluğundan emin olmak için takograf cihazı da kontrol   edilmektedir. Yürürlükteki mevzuata göre, takograf denetimlerinin aşağıdaki şekilde yapılması
gerekmektedir;
- Yol kenarı denetimi
- Şirket merkezlerinde denetim
- Şikayet üzerine denetimler.

Yol kenarı denetimleri;

Araç seyahat halindeyken yol kenarında denetim ekipleri tarafından durdurularak yapılır ve temel olarak
bakılan hususlar şunlardır;

-Günlük ve Haftalık sürüş ve dinlenme süreleri (Son 28 Gün).
- Hız ihlalleri
- Takograf cihazının doğru çalışması ve kalibrasyonlar.
- Manüpilasyon ve mühür kontrolü

Şirket merkezlerinde denetim;

Taşıma şirketlerinin merkezlerinde yapılacak denetim, mevzuatımızda olmasına rağmen bugüne kadar hiç
yapılmamıştır. Ancak, son alınan bilgiye göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, önümüzdeki günlerde
seçilen bazı şirketleri ziyaret ederek, denetim yapmaya karar vermiştir. Bu denetimin amacı: Şirketlerin,
sürücü çalışma mevzuatına uygun çalışmasını sağlamak, varsa ihlalleri tespit etmektir. Denetleme
sonuçlarına göre, şirketler risk derecelendirilmesine tabi tutulabilir. Yüksek riskli şirketler daha çok
denetlenebilir. Şirket merkezlerinde yapılacak denetimlerde, yolkenarı denetimlerinde bakılan hususlar
dahil, özetle şu konular kontrol edilir;

- Son 12 aylık dönemde indirilen tüm takograf ve sürücü kartı verileri (Karayolları trafik
yönetmeliğine göre son beş yıl)
- Belirtilen dönemde elle tutulan tüm kayıtlar
- Şirket kartı ve Sürücü kartları. Var mı, zamanında yenilenmiş mi?
- Veri indirme süreleri (En geç; takograf 90 günde, Kart 28 günde bir indirilmeli).
- Günlük, Haftalık, aylık sürüş ve dinlenme süreleri
- Manüpilasyonlar
- Ceza makbuzları veya kayıtları
- Yönetmelik ihlalleri

Bu denetlemeye hazırlık, bilgi ve uzmanlık gerektiren bir konudur. Yukarda verilen bilgiler özet bilgilerdir.
Her bir konunun detaylı açılımları bulunmaktadır. Bu nedenle firmalara, bu konuda ehil kişi ve kurumlardan
eğitim ve danışmanlık almaları önerilir. Takograf servisleri bu konuda yeterli bilgi alınabilecek bir müracaat
yeri değildir. Takograf üretimi ayrı bir uzmanlık alanı, takograf ayar,tamir ve kalibrasyonu ayrı bir uzmanlık
alanı, sürücü çalışma mevzuatı, takograf verilerinin indirilmesi ve analizi ayrı bir uzmanlık alanıdır. Takograf
servislerinin uzmanlık alanı, takograf tamir, ayar ve kalibrasyonudur. Bu nedenle, takograf veri indirme ve
analizi, sürücü çalışma mevzuatı konusunda takograf servislerinin vereceği bilgilere ihtiyatla yaklaşmanızı
öneririz.
Aradan 12 yıl geçmiş olmasına rağmen, hala takograf şirket kartı almamış, takograf ve sürücü kartı verilerini
indirmemiş firmalar büyük risk altındadır. Vakit geçirmeden şirket kartı almak için başvuruda bulunmaları ve
verileri indirmeye başlamaları, kendi yararlarına olacaktır. Bizden uyarması. Öyle görünüyor ki, bu denetimler sonucu bazı firmaların büyük zarar görmesi muhtemeldir. Bunun örnekleri, 2006 yılında AB ülkelerinde dijital takograf uygulaması başladığında görülmüştür.

Verileri indirmek, saklamak, yönetmek, analiz ederek sürücülerin ihlallerini tespit etmek için kullanabileceğiniz, cihaz, yöntem ve yazılımların örnekleri tabloda görülmektedir. Yurtiçi nakliyatta çalışan firmaların kullanacakları yazılımın, milli mevzuatımıza göre de analiz yapıp ihlalleri çıkarabilmesi önemlidir. Her yazılımda bu özellik yoktur. Tabloda gördüğünüz yazılım,  Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre de analiz yapabilmektedir. Takograf konusunda bilgi almak isteyenler, bu satırların yazarı ile kayıtlı mail adresi üzerinden ulaşarak bilgi alabilirler. Takograf uygulamasının amacı; sürücülerin haklarını korumak, firmalar arasından rekabet şartlarını eşitlemek ve kazaları önlemektir. Herkes kurallara uygun çalıştığı taktirde, rekabet bozulmayacak ve kazalar azalacaktır. Bu herkesin yararına olacaktır. Takograf konusunda kimse geri dönüş beklemesin artık. Teknolojinin ilerlemesine bağlı olarak bu denetimler  çevrimiçi (İnternet üzerinden) yapılır hale gelecek, o zamana kadar hazırlıklarını yapamayan firmalar çok büyük sıkıntılar yaşayacaktır. Yolunuz açık olsun!

Bilal Yeşil