Kuzey Amerika’da, Avrupa’da , Çin’de ve ülkemizde, pandemi süreci ile iyi belirginleşen
sürücü sıkıntısı yaşanmaktadır. Ülkemizde, ticari sürücülerin çalışma yaşı 68 nci yaş sonuna
kadar uzatılarak geçici bir çözüm bulunmuştur. Ancak bu tedbirin etkisinin sürekli olmayacağı
açıktır. Çünkü yaşı dolan sürücüler emekli olacaktır, arkadan yeteri kadar yeni sürücü
mesleğe kazandırılamamaktadır. Bunun birçok nedeni vardır. Bunlardan birisi, mesleğin
saygınlığının giderek azalması ve sürücüler yükleme ve boşaltma yerlerinde kötü muamele
yapılmasıdır. Buna, hudut geçişlerindeki işlemler de dahildir.

Tüm Avrupa ülkeleri soruna çözüm aramaktadır ve öncülüğü Almanya yapmaktadır. Sorunun
çözümüne katkıda bulunmak amacı ile, IRU( Uluslararası Karayolu Taşımacılar Birliği),
Avrupa nakliyecileri çatı örgütü (ESC) ve Avrupa Taşımacılık İşçileri Sendikası (ETF) bir
araya gelerek bir mutabakat metni hazırlamışlardır. Mutabakat metni aşağıdadır.
Aynı sorun fazlası ile bizde de var olduğuna göre, benzer tedbirleri bizim de uygulamamız
doğru olacaktır. Burada belirtilen, hususların çalışma mevzuatına ve karayolu taşıma
yönetmeliğine dahil edilmesi uygulamayı kolaylaştıracaktır. Ayrıca, ülkemizde taşımacıları
temsil eden UND (Uluslararası Nakliyeciler Derneği), UTİKAD, TÜSİAD, MÜSİAD gibi sivil
tomluk kuruluşları ile sürücüleri temsil eden sendikalar / dernekler arasında benzer bir
mutabakat imzalanması, sivil toplum kuruluşlarının üyelerini bilgilendirmesi ve
bilinçlendirmesi, burada belirtilen hususların taşıma sözleşmelerine dahil edilmesi, sorunun
çözümüne katkıda bulunacaktır. Maalesef, sürücülerin haklarını koruyacak ve onları temsil
edebilecek etkili bir dernek / sendika mevcut değildir. Bazı dernekler veya sendikalar
olmasına rağmen, bilinçli bir çalışma yaptıkları konusunda ciddi tereddütler vardır. Kısaca
olmasalar da değişen bir şey olmaz.

Sürücünün yorgun, aç, susuz yola çıkması hem yük sahibi ve hem de araç sahibi için büyük
riskler taşımaktadır. Özellikle yük sahiplerinin çoğu bu bilince sahip değildir. Kaldıki, AETR
sözleşmesine göre, sözleşme hükümlerine uygun olarak çalışılması konusunda, taşımacı ile
birlikte, yük sahipleri, forwarder’lar, taşıma yüklenicileri, alt yükleniciler ve sürücü ajansları
müteselsil olarak sorumludurlar.

Sorunun çözümüne katkıda bulunma ihtimali göz önüne alınarak, söz konusu mutabakat
tercüme edilerek, sektörün dikkatine sunulmuştur. Umarım faydalı olur.

Bilal Yeşil

Mutabakat
Sürücülere, teslimat yerlerinde yapılan muamelenin iyileştirilmesi
Karayolu taşımacılığı sektörü ekonomimizin belkemiğidir ve insanların günlük yaşamlarında
ve hareketliliğinde önemli bir rol oynamaktadır. Ancak sektör ciddi sosyal, emek ve ekonomik
zorluklarla karşı karşıyadır ve COVID 19 pandemisinin etkisiyle geçici olarak hafifleyen
ciddi bir sürücü sıkıntısı yaşamaktadır.

Sektör paydaşları olarak, bu eğilimi tersine çevirmeye ve sektörün çekiciliğini artırmak ve
mevcut işlerin kalitesini vurgulamak için önlemler almaya kararlıyız. Uluslararası Karayolu
Taşımacılar Birliği (IRU), Avrupa nakliyecileri çatı örgütü (ESC) ve Avrupa
Taşımacılık İşçileri Sendikası (ETF) güçlerini birleştirmiştir ve bu mutabakat ile başlayarak
mevcut durumu hissedilir şekilde iyileştirmek için birlikte çalışacaklardır.

Bu mutabakatın ana hedefi, sürücülere yükleme ve boşaltma yerlerinde yapılan muameleyi
iyileştirmek, böylece çalışma koşullarını optimize etmek, operasyonel süreçlerin verimliliğini
artırmak ve sonuçta sürücü mesleğini daha çekici hale getirmektir.

Karşılaştığımız mevcut zorlukları etkin bir şekilde ele almak için, ortak değerlere bağlı
kalmanın ve yerel yerinde işbirliğini teşvik etmenin öneminin farkındayız. Bu nedenle
işbirliğimiz aşağıdaki ortak ilkelere dayanmaktadır:

 Karayolu taşımaclığı, insan ve yüklerin kareketi, tedarik zinciri ve Dünya ekonomisi
için büyük önem taşımaktadır.
 Profesyonel sürücüler tedarik zincirinde kilit faktördür.
 Profesyonel sürücülerdeki ağır ve acil sürücü eksikliği, sorunun ilgilendirdiği tüm
tarafların derhal geniş kapsamlı bir işbirliğini gerektirmektedir.
 Teslimat yerlerinde sürücülere yapılan muamele , mesleğin cazip hale getirilmesinde
ve sürücü eksiğine çözüm bulunmasında kilit öneme sahiptir.
 Yasal hükümlere bağlılık ve karşılıklı saygı, müşterek değerlerimizin merkezini teşkil
etmeye devam edecektir.
Sektörün ilgili tüm aktörlerinden, bu girişime dahil olmalarını ve örnek olarak önden
gitmelerini talep ediyoruz. İmzacılar, karayolu taşımacılığı sektörünü daha iyi bir işyeri
yapmaya katkıda bulunacaklardır ve mevcut çalışma şartlarını iyileştirmekle mükelleftirler.

TÜM TARAFLARIN SORUMLULUKLARI
 Tüm teslimat, yükleme ve taşıma süreçlerine katılan taraflar arasında, karşılıklı
saygıya ve ayrımcı olmayan bir iletişim kurulmasına itina edecekler.
 Taşıma süreçlerini güvenli ve etkili şekilde planlamak ve icra etmek.
 İlgili tüm tarafları, erkenden hedefe varış ve gecikmeler dahil olmak üzere , süreçler
üzerinde etkili olabilecek tüm değişiklikler konusunda tam zamanında bilgilendirmek.
 Tarafların, erken varışları ve gecikmeleri, acil durumları ve ara gelişmeleri
bildirebilecekleri irtibat noktaları tesis edeceklerdir.
 Taşıma süreçlerine katkıda bulunan tüm taraflar arasında , karşılıklı güven ve işbirliği
için itina göstereceklerdir.
 Covid-19 pandemisi süresinde ve sonrasında, sürücülerin sağlıklarının iyileştirilmesi
için, sıhhi tesislere basit ve güvenli şekilde erişmelerini sağlayacaklardır.
YÜKLEME VE BOŞALTMA YAPAN FİRMALARIN SORUMLULUKLARI

 Erkek ve kadın sürücülere, firma arazisinde bulunan uygun sıhhi tesislere erişim
imkanı veriniz. Ör.; İşletmenin büyüklüğü ile orantılı ve ilgili standartlara uygun
dinlenme odaları veya kafeteryalar. Bu mekanlar düzenlemelere göre donatılmalı ve
işletilmelidir.
 Yükleme ve boşaltma işlemleri için eğitilmiş personeli yerinde hazır edilmelidir.
 Sürücülere, ağır yük taşıyan araçlar için uygun , güvenli ve korumalı park alanlarına
(Mümkünse gece süresi içinde ) erişim sağlayın.
 Sürücülere, yaya bölgeler ve bekleme alanları işaretlenmiş, kamyonun manevra
yapabilmesi için yeterli alan sağlayan, iyi aydınlatılmış bir arazide güvenlik sağlayın.
 Yeni inşa edilen tesislerde, yukarda belirtilen alt yapının kurulmasına dikkat ediniz
(Erişilebilir sıhhi tesisler, yaya bölgeleri, yeterli, geniş ve iyi aydınlatılmış ,güvenli park
alanları)
 Yükleme, boşaltma ve taşıma süreçlerinin, aşağıdaki tedbirleri alarak, toplam
etkinliğini ve hızla yapılmasını sağlayın:
 Kapılardaki kuyruklardan kaçınmak için, araçların rampaları belirlenmeli,
gecikme / beklenmeyen durumlarda rampalar yeniden belirlenmelidir.
 Rampa yönetimi ve rampa planlamasında, sırasında sürüş / çalışma süresi
kısıtlamaları dikkate alınmalıdır.
 Belgelerin doğru şekilde ve zamanında hazır edilmesine , yükleme ve boşaltma
sürelerinin en aza indirilmesine ve bu sürelerin sürücülerin toplam çalışma
saatlerine dahil edilmesinin kolaylaştırmasına, böylece ilgili yasal gerekliliklerin
yerine getirilmesine dikkat edilmelidir.
 Normal yükleme / boşaltma zamanlarının dışında da, teslimat işlemlerinin
gerçekleştirilmesi ve sürücülerin desteklenmesi için, yeteri kadar kalifiye
personeli hazır olmasını sağlayın.
 Tesisin yapısından kaynaklanan durumlar dahil olmak üzere, açık ve anlaşılır
talimatlar hazırlayarak , işlerin güvenli şekilde yürütülmesini sağlayın.
 Taraflarla mutabık kalarak esnek teslimat pencereleri sunun ve aynı zamanda
süreçlere etki edebilecek harici faktörleri de göz önünde bulundurun.
 Yükleme ve boşaltma işlemi sırasında, araç hareketlerini asgariye düşürmek için,
sürücünün sürüş ve dinlenme süreleri ile ilgili yönetmeliklere, çalışma süresi ve
takograf talimatlarına dikkat ediniz.

TAŞIMA ŞİRKETLERİNİN SORUMLULUKLARI
 Sürücünün sürüş ve dinlenme sürelerine muhtemel etkileri de dahil olmak üzere, taşıma
sürecinin / teslimatın özellikleri hakkında sürücünün dikkati çekilmeli ve rampayı işleten
görevlilere kalan sürüş ve dinlenme süresi ile gerekli molaları hakkında zamanında bilgi
vermesi hatırlatılmalıdır.
 Yükleme ve boşaltmayı kolaylaştırmak için, sözleşmede belirtilen yükümlülükler ile uyumlu
olarak, gerekli ve uygun araçlar istenen yerde hazır edilmelidir.

 Sürücüye gerekli ve görevi ile ilgili eğitimleri verilmeli, sürücü ile adil ve mevzuata uygun
bir iş sözleşmesi yapmaya dikkat edilmelidir.
 Daha önceden belli olursa, sürücüye teslimat noktası ile ilgili açık ve kısa bilgi verilmelidir.

SÜRÜCÜLERİN SORUMLULUKLARI
 Tuvaletler, dinlenme odaları ve kafeteryalar dahil olmak üzere, taşımacının tesislerini saygı
çerçevesinde kullanın.
 Güvenlik ve diğer konularla ilgili talimatlara uyun.
 Olayları, erken veya geç gelişleri, ürünler ile ilgili sorunları, yükleme/ boşaltma işlemlerini
zamanında rapor edin.
 Sürüş süresini kısaltmak için, rampaya yanaşırken dur/kalk şeklindeki hareketten kaçının.
 Rampada görevli personeli, kalan sürüş ve dinlenme süreleriniz ve gerekli molalarınız
hakkında bilgilendirin.
Uluslararası Karayolu Taşımacılar Birliği (IRU)      //   Avrupa nakliyecileri çatı
örgütü (ESC)          //     Avrupa Taşımacılık İşçileri