Türkiye- Macaristan Karma Ekonomik Komisyonu Toplantısı 25-26 Haziran 2019 tarihleri arasında Türk ve Macar Bakanlarımızın başkanlığında iki ülke arasında mevcut ekonomik ilişkileri değerlendirmek üzere Budapeşte’de bir araya geliyor.

Yapılacak toplantı Türk ihracatı ve taşımacılık sektörü için büyük önem taşımaktadır.

Şu an itibariyle Türk ihraç ürünleri taşıyan taşımacılar Macaristan tarafından verilen yetersiz transit kotası nedeniyle Avrupalı müşterilerine Türk ihraç ürünlerini teslim edemiyor, bu durum aynı zamanda Türkiye’de üretimi ve yatırımı olan Avrupalı firmaların ve ihracatçıların da önünde bir engeldir. 

İhracat Yüklü Araçlar Bekliyor

Kapıkule sınır kapımızda TIR parklarında Almanya, İngiltere, Belçika, Hollanda, Slovakya, Çekya, Polonya’ya ihraç yüklü dolu onlarca aracımız, 1 hafta sonra dağıtılacak kısıtlı geçiş izin belgesinin dağıtımını bekliyor.

Avrupa’ya ihracatımızda başta yaş meyve sebze, kiraz, yarı mamuller, otomotiv, kimyasal maddeler, madeni, plastik maddeler ve demir çelik ürünleri olmak üzere alıcılarına ulaşamamaktadır.

Hem Türk ihracatı hem de Avrupalı ortaklarımız kaybediyor.

1 Saate Sadece 4 Aracın Macaristan’ı Transit Geçişine İzin Veriliyor

Verilen yıllık 36.000 geçiş izni yetmemekte olup, bu bir günde sadece 100 aracın, bir saatte 4 aracın Macaristan’ı geçmesi demektir.

Hem Türk ihracatı hem de Avrupalı ortaklarımız bu kısıtlamadan kaybediyor.

Serbest transit geçiş uluslararası bir haktır,  herhangi bir kısıtlamaya tabi olamaz.

Gümrük Birliği, Türkiye- AB Anlaşmaları ve Dünya Ticaret Örgütü Ne Diyor?

Türkiye ile AB arasında imzalanmış olan mevcut Anlaşmalara göre;

Gümrük Birliğinde, ithalat ve ihracat gümrük vergileri ve eş etkili ücretler ve tedbirler, Topluluk ile Türkiye arasında tamamen kaldırılacak, ithalata ve ihracata yeni gümrük vergileri veya eş etkili herhangi bir ücretin uygulanmasından kaçınılacak, ihracatta ve ithalatta miktar kısıtlamaları (kota) ve eş etkili tedbirler Taraflar arasında yasaklanmıştır denilmektedir.

Aynı zamanda,  1970 Katma Protokolüne göre, “Ortaklık Konseyi, özellikle Türkiye’nin coğrafi durumunu da göz önünde bulundurarak, tespit edeceği usullere göre, Topluluğu kuran Antlaşma’nın ulaştırma ile ilgili hükümlerini Türkiye’ye teşmil eder” hükmüne tabidir.

Transit taşımalara uygulanan kısıtlamalar, Türkiye- AB hukukunun ötesinde, Dünya Ticaret Örgütü’nün “Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması’nın 11. Maddesi hükümleriyle çok net biçimde “transit geçişlere miktar kısıtlaması ve ayrımcı ücretleri” yasaklamış; transite daha fazla serbestlik getirecek hükümler getirmiştir.

Transit serbestisi Türkiye ve Avrupa Birliği (üyeleri) dâhil DTÖ Üye ülkeleri tarafından Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşmasıyla bir kez daha taahhüt edilmiştir.

Macaristan’ın bu taahhüdü yerine getirmesini bekliyoruz.

Avrupa Adalet Divanı: “Türkiye Haklı”

Diğer taraftan, Avrupa Adalet Divanı’nın 19 Ekim 2017 tarihli “Türk taşımacılarından transit geçişlerde alınan ücret ve tabi olduğu kısıtlamalar, gümrük vergisi ile eş etkili vergi olarak yorumlanmış ve bu ücretler Gümrük Birliğinin son dönemini tesis eden 22 Aralık 1995 tarih ve 1/95 sayılı Avrupa Topluluğu- Türkiye Ortaklık Konseyi kararına aykırıdır” şeklindeki karar ile Türk taşımacısı lehine sonuçlanmıştır.

Her açıdan haklı olduğumuz bu konuda, Macar tarafının ulaştırma politikasında Türkiye’ye karşı bu olumsuz tutumu ihracat ile kalkınan ülkemize zarar vermektedir.

Bu vesileyle, tüm Sivil Toplum Örgütlerine ve Ekonomik Paydaşlarımıza açık çağrımız; 

“Türk ihraç ürünleri önünde duran Macaristan geçiş sorunun iki ülke ilişkilerine yakışır şekilde nihai bir çözüme kavuşturulmasıdır”.

Bu konuda, Sivil Toplum Örgütlerimiz ve Ekonomik Paydaşlarımızın gerekli desteği vermeleri, muhatap işbirliği içerisinde oldukları kuruluşlara sözkonusu haksız uygulamayı aktarmaları ve çözüme katkıları ülkemiz ihracatı adına önemli olduğunu kamuoyuna duyururuz.