UND-RODER'in birleşmesinden sonra yazarımız Nazmi Özcan'ın Ro-Ro hatlarını konu alan ve sektörü yakından ilgilendiren yazısını bir kez daha yayınlıyoruz.

Ro-Ro ( Roll on Roll off) gemileri, tekerlekli araçları taşımak için (otomobil, çekici+treyler, demiryolu araçları) inşa edilmiş gemi tipidir. Dünyada ilk kullanımı 1851 senesinde olmuştur. Bugün tüm dünyada yoğun bir şekilde kullanılan bir taşıma şeklidir.

Türkiye'de ilk Ro-Ro seferleri DB Deniz Nakliyat TAS tarafından, 1977 senesinde, Mersin-izmir-Trieste hattında 2 Ro – Ro gemisi ile başlatılmıştır

Yazarın Notu: "Başlatılmıştır diye not düşüyorum zira oradaydım" ( Kpt. Necdet Or ve Kpt. Sait Özege gemileri)

İlk seferlerde, çekici+treylerlerin haricinde, Türkiye Cumhuriyeti'nin geleneksel ihraç ürünleri olan balya halinde tütün, balya halinde pamuk, kutularda çekirdeksiz kuru üzüm, kayısı, kuru incir vb. ürünler bu gemiler ile taşınmıştır. Bu gemilerde 16 sürücü için kamara vardı, sürücüler araçlar ile birlikte seyahat ederlerdi.

Yazarın notu: 1977 senesindeki ilk Ro-Ro seferine, İzmir Alsancak Limanında, hemen Yolcu Salon Gümrüğü’nün yanındaki rıhtımdan tanıklık ettim. O dönemde Sevgili Rasim Marangoz ile birlikte Contex TAS firmasında çalışıyordum. Üç aracı Kpt. Sait Özege gemisi ile Trieste’ye göndermiştik. Söktaş, Söke’den iplik, Alpaslan Beşikçioğlu A.Ş.'den İzmir çekirdeksiz kuru üzüm yüklü olarak. Bu operasyonun bizim tarafımızdan en enteresan olayı, İzmir Yolcu Salonu Gümrüğü'nde Tır karnesi tescil işlemlerini gerçekleştirdikten sonra, TIR karnesindeki 1.sayfayı kopartıp alıkoyacak yetkili bir mercii bulamayışımız idi! Evet, TIR karnesinin 1. sayfasını alıp, dosyanıza koymanız gerek diye bilgi verdik, hatta ısrar ettik ama hiçbir memur bu sayfayı almadı. Biz de İZMİR KÖRFEZİ’NE bu sayfayı İLK SEFER şerefine hediye ettik!

-DB Deniz Nakliyatı TAS ‘nin Trieste acentesi bugün UN RO-RO AŞ’nin de acentesi olan SAMER&CO SHIPPING firmasıydı.

-İlk seferlerde, gidiş ve gelişte, komple araçlar (çekici+treyler) sevk ediliyordu. 1981 senesinde sadece treyler sevk edilebilinir mi? sorusu gündeme geldi.

Yazarın notu: Eski işverenim, bu sektöre adımımı attığım şirketin sahibi, Türkiye’de Uluslararası Karayolu ile Eşya Taşımacılığının öncülerinden, Robert Kolej mezunu, İngilizce lisanına çok hakim, Sayın Orhan Hakkı Sertel'i burada anmadan geçemeyeceğim, ileriyi görme (bugünkü deyişle vizyon) becerisi çok geniş olan bu saygıdeğer büyüğüm, Allah uzun ömürler versin kendisine, bugün 82 yaşındadır, (o dönemde İngiltere’de birlikte çalışıyorduk) ‘Nazmi, sadece treyler gönderelim’ diye bir öneride bulundu. İzmir’den Türk plakalı çekici ile limandan alabilir miyiz? gündeme geldi. Ancak karşımıza RIHTIM VERGİSİ çıktı. Uzun süren bir araştırmadan sonra, burada da sevgili Rasim Marangoz’un çabalarını, araştırmalarını da saygı ile anıyorum. Neticede RIHTIM VERGİSİ problemi çözüldü ve Trieste’den İzmir'e ve tabii ki İzmir’den Trieste’ye sadece treyler gönderme imkânı yaratıldı.

Uygulama şu şekilde idi: Trieste’den Türk plakalı treyleri, İngiliz veya Alman plakalı çekici ile (AUBK defteri ile) aldırtıyorduk. İzmir’de de Türk, İngiliz veya Alman plakalı treyleri Türk plakalı çekici ile aldırtıyorduk) Bugün Trieste’den yapılan trucking diye adlandırılan bu operasyonu, Sayın Orhan Hakkı Sertel’in vizyonu ve Sayın Rasim Marangoz’un İzmir kısmındaki çabaları ile 1981 senesinde gerçekleştirmiş bir operasyon takımında bulunmaktan çok büyük bir onur duyuyorum…

-Mersin-İzmir-Trieste Ro-Ro hattı, çok düzenli, tarifeye pek sadık bir çalışma içerisinde olmasa da, 1988 senesine dek faaliyetini sürdürmüştür.

-Bu hattın başlayıp, kullanılmasından sonra, DB Deniz Nakliyat TAŞ, Haydarpaşa-Köstence hattında da iki Ro-Ro gemisi ile hizmet vermeye başladı. Bu hat, geçiş belgelerindeki sıkıntıyı gidermek için ihdas edildi, ancak amacına ulaşamadı. DB Deniz Nakliyat TAŞ Ro-Ro gemileri ( Yusuf Ziya Öniş-Burhanettin İşim gemileri) haricinde, Romen bandıralı Ro-Ro (eski,köhne) gemilerde devreye girdi, ancak bu hat Türk Nakliyecileri için pek verimli bir hat olmadı…(Bir Romen bandıralı gemide maalesef, 1 şoförümüzü de, kaptanın Karadeniz'in dalgalarına karşı koyabilmek için almış olduğu bir kararla, 6 araç ile birlikte kaybettik!!)

-Sonrası…

Batı Avrupa hattında; 

UND Ro-Ro AS. daha sonra UN Ro-Ro AŞ.
Haydarpaşa-Trieste
Pendik-Trieste hattı.

Ege Ro-Ro AŞ’nin (İtalyan ortaklı)
Tekirdağ-Trieste hattı denemesi.

Ulusoy Denizlik AŞ’nin
Çeşme-Trieste hattı.

-Bugün hali hazırda Türkiye’de faaliyet gösterilen hatları sıralarsak;

- Un Ro-Ro (KKR’ye satıldı.)
Pendik-Trieste
Ambarlı-Trieste

- Ulusoy AŞ.
Çeşme-Trieste

- Karadeniz’de;
Zonguldak-Skadovs(Ukrayna)
Zonguldak-Odessa(Ukrayna)
Samsun-Novorrossisky(Rusya)
Trabzon-Sochi(Rusya)
Rize-Poti(Rusya) hatlarını sıralayabiliriz. 

- Bugün Avrupa'da, Türk Nakliyecilerinin kullanmakta olduğu Ro-Ro hatlari.(Ro– Ro Routes) 

a.İsvec hattı

Trelleborg-Travemunde (TT Line)
Rostock-Travemünde (TT Line)
Swinovjscie(Polonya)-Ystad(Isvec)
Travemünde-Gothenburg

b.İngiltere hattı.

Calais-Dover (Sea Freight)
EuroTunnel ( Calais-Folkestone)
Dunkerque- Dover ( Norfolk Line)

c.Yunanistan-İtalya hattı

Patras-Bari( Blue Star Freight)
Patras-Ancona(Bule Star Freight)
Igoumenitsa-Ancona(Blue Star Freight)
Igoumenitsa-Bari

d. Finlandiya hattı

Rostock-Helsinki
Stockholm-Helsinki
Travemünde-Helsinki

e.Danimarka hattı

Rostock-Gedser

f.Norveç hattı

Kiel-Oslo

Nazmi ÖZCAN