Coronavirüs salgını nedeni ile yaşadığımız krizden en az hasar ile çıkmamız, her sektörün üzerine düşeni yapmasına bağlıdır ve her sektörün katkısı önemlidir. Ama, sektörlerin işlevlerini yapabilmeleri için sağlıklı kalmaları lazım, bu noktada sağlık sektörünün önem ve önceliği ön plana çıkıyor. Ancak, sağlık sektörünün bile ihtiyaç duyduğu malzemelerin zamanında temini lojistik sektörü olmadan mümkün değildir. Bu zamanlarda, taşıma sektörüne çok önemli görevler düşmektedir.  Lojistik sektörünün taşıyıcı kolonu ise taşımacılıktır. Taşımacılığımızın çok büyük bölümü ise karayolu ile yapılmaktadır. Sürücüsüz bir karayolu taşımacılığı düşünmek ise imkansızdır.

Bu durumu tespit eden AB ülkeleri, ardı ardına tedbirler açıkladılar. Sürücülerin kesintisiz sürüş sürelerini 4,5 saatten 5,5 saate kadar uzatmak, günlük dinlenmeleri 11 saatten 9 saate kadar düşürmek, haftalık dinlenmeler ile ilgili kolaylaştırıcı tedbirler bunlardan bazıları. Ayrıca, bazı ülkeler, araçları konvoylar halinde hareket etmek zorunda bıraktıklarından, sürücülerin kuralları zorunlu olarak ihlal etmesi durumu da ortaya çıkmaktadır. Konvoy halinde hareketlerde, araçların durmasına, park etmesine, sürücülerin tuvalet ihtiyaçlarını bile karşılamalarına izin verilmemektedir. Ancak, AETR sözleşmesine göre, bu zorunlu durumlar nedeni ile yapılan süre aşımları, cezai müeyyide gerektirmemektedir. Trafik denetim ekiplerimizin, bu durumu bilerek ve göz önüne alarak, cezai müeyyide uygulaması gerekmektedir. Asıl önemlisi ise, ilgili bakanlıkların; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın benzer tedbirleri belirleyerek, gecikmeden duyurmaları önem arz etmektedir.

Yurtdışından gelen sürücülerimiz, 14 gün süre ile evde karantinaya alınmaktadır. Bir süre sonra göreve gönderecek sürücü bulmakta zorlanabiliriz. Hudut kapılarında, römork değişimi yapılarak, yurtdışından gelen sürücünün tekrar geri gönderilmesi, geçici bir tedbir olabilir, sürdürülebilir değildir. Sürücülerin de insan olduğunu, ailelerinin olduğunu unutmamak gereklidir. Hudut kapılarında Mobil Test İstasyonları kurularak, kaynağında covid-19 testlerinin yapılması, enfekte olmamış sürücüler tespit edilebiliyorsa, görevlerine devam etmesi, enfekte olanların karantina ve tedaviye alınması, daha insancıl bir çözüm olabilir mi? Halen yurtdışından gelen  sürücüler, enfekte olsun olmasın, durumu bilmediklerinden ailelerine zarar vermemek için evlerine gitmek istememekte, firmaların garajlarında araç içinde karantina süresini geçirmeyi tercih etmektedirler.

Sürücülere ve firmalara  takograf kartlarının yenilenmesinde de kolaylık sağlanmalıdır. Halen sürücüler ve firmalar, kartlar hazır olduğunda, ticaret veya sanayi odalarına giderek kartları bizzat teslim almak zorundalar. Kartlar kargo veya kurye ile adrese teslim edilebilmelidir. Lojistik firmaları işlerine odaklanmalı, dikkatleri mümkün olduğu kadar dağıtılmamalıdır. Mevzuatta olmadığı halde, takograf verilerinin her ay indirilerek (Normalde 90 günde bir) her ay bakanlık sistemine yüklenmesi, sürücülere de kart verilerini yükleme zorunluluğu getirilmesi (Takograf mevzuatında, sürücülerin kart verilerini indirme ve saklama sorumluluğu ve yetkisi yoktur.) analog takografların dijital takograflar ile değiştirilmesi, U-ETDS gibi uygulamalar (Bu uygulamalar şimdilik ertelenmiştir) tamamen iptal edilmelidir. Öncelikle, Bakanlıklar kendi aralarında bilgi alışverişi yaparak, bilgi eksikliklerini gidermelidirler. Sona, sektöre danışarak tedbir geliştirmelidirler. ‘’Ben yaptım, oldu ‘’ şeklindeki yaklaşımlar kaynak, zaman ve enerji sarfına neden olmaktadır.

Sürücü tedariki için planlar geliştirilmelidir. Firmalar arası geçici süreliğine sürücü kiralanması, sürücülerin eğitim ve belgelendirmelerine devam edilmesi (Uzaktan eğitim, yazılımsal simülatör çalışması, yüksek güvenlik önlemler altında sınavlar, online sınav, vs.)  için tedbirler düşünülmelidir. Çünkü, corovirüs tedbirlerinin 2020 yılı boyunca sürdürülmesinin gerekli olma ihtimali bulunmaktadır.

Uluslararası nakliyatta  çalışan sürücü, sadece sürücü değildir, sürücü- yönetici’dir. İhracat- ithalat, sınır geçişi vs.. ile ilgili bir çok konuyu bilmesi, bir çok belgeyi doldurması gerekmektedir. Gerektiğinde sorunlara çözüm bulmak zorundadır. Biraz yabancı dil bilmesi önemlidir. Hata yaparsa,  kendisi veya şirketi bir ceza ve tazminat ödemek zorunda kalmaktadır. Zaten uluslararası nakliyecilerin sürücü eksiği bulunmaktadır, Corona tedbirleri sonucu bu sıkıntı daha da artacaktır. Ticaretin azalmış olması, bir süreliğine bir rahatlama getirebilir, ancak uzun süreli olmayacaktır. Bir süre sonra, bastırılmış, biriktirilmiş ihtiyaçların tedariki için kapılar açılmak zorunda kalınacaktır. O zaman, yapılan veya yapılamayan hazırlıkların sonuçları hissedilecektir.

Firmalar da, sürücülerin sağlıklarını korumak için işçi sağlığı ve iş güvenliği kapsamında gerekli tedbirleri almalıdır. İlgili STK’ların (Lojistik, İSİG, Sağlık)  bir broşür hazırlayarak,  bu broşürün her sürücüye dağıtılması faydalı olabilir. AB’nin, üyelere ve firmalara yardımcı olmak üzere yayımlamış olduğu kılavuzdan alınan bazı tedbirler aşağıdadır.

• Kişilerle yakın temastan kaçınma ve mesafenin korunması kuralına uyulmalı, sürücü bu tür ilişkiler için aracının kabinini terk etmemelidir.
• İşverenler sürücülere   sabun ve jel gibi temizlik ve dezenfeksiyon malzemelerini vermelidir.
• İşverenler sürücüleri bilgilendirmelidir.
• Dijital belgelerin kullanımı teşvik edilmeli, işverenler yüklerin yüklenmesi ve boşaltılması için gerekli belgeleri önceden ilgili firmalara göndermek için gayret etmelidir.
• Kişisel temas kaçınılmaz ise, sürücüler eldiven maske gibi koruyucu ekipman kullanmalıdırlar.
• Kabin, her sürücü değişimi öncesi dezenfekte edilmelidir.

Yükleme-Boşaltma istasyonlarında;

• Yükleme ve boşaltma yerlerinde, mümkün olduğu sürece, sürücü kabinde kalmalıdır.
• Mümkün olduğu sürece, yükleme ve boşaltma alıcı veya gönderici firmaların yerel personeli tarafından yapılmalıdır.
• Sürücünün, yükleme veya boşaltmaya nezaret etmesi gerekiyorsa, çalışanlar ile asgari emniyetli mesafeyi korumalı ve eldiven, maske gibi koruyucu ekipman kullanmalıdır.
• Mümkün ise, taşıma operasyonu ile ilgili tüm belgeler önceden şirket tarafından elektronik ortamda gönderilmelidir. Yükleme boşaltma yerinde fiziki belgelerin alıp verilmesi gerekli ise, sürücü ve çalışanlar eldiven, anti-bakteriyel jel kullanmalı ve iş bitince hemen elleri su ve sabunla yıkamalıdırlar.

Mola ve Dinlenmelerde;

• Sürücüler mola ve dinlenmelerde asgari sosyal mesafeyi korumalıdırlar. Bu sürelerde, diğer personel (Sürücüler, çalışanlar vs..) ile yakın temastan kaçınılmalıdır.
• Yemekler, imkân varsa, diğer insanlardan uzakta açık havada veya kamyon kabininde yenmelidir.

Kontroller sırasında   ve sınırda kuyrukta beklemelerde;

• Genel kural olarak, denetlemelerde, sürücülerin araç kabinlerini terk etmesi istenmemelidir.
• Belgelerin ve fiziki belgelerin kontrolünde,  belgeleri alıp verirken, asgari sosyal mesafeye dikkat edilmelidir. Sürücülerin bazı formları doldurması gerekiyorsa, bu işlemi araç kabininde yapmalarına müsaade edilmelidir.
• Fiziki belgeleri alıp verirken ve kontrol ederken, anti- bakteriyel jel ve eldiven kullanılması veya ellerin su ve sabun ile yıkanması önerilir. Sürücü ve çalışanların eldiven ve anti-bakteriyel jel kullanması ve işlem bitince hemen ellerini sabun ve su ile yıkamaları önerilir.

Ayrıca, ilgili kılavuz, kontrol ekiplerinin sürücülerden, sağlıklarının iyi olduğunu gösteren bir doktor raporu istememelerini,  doktor raporu yoksa, bunun yerine aşağıda örneği görülen , sürücünün şirketi tarafından hazırlanan belgenin kabul etmelerini belirtmektedir. Bu kurallların sadece AB üyesi ülkelerin sürücüleri ve araçları için değil,  AB’ne üye olmayan ülkelerin vatandaşları içinde uygulanmasını istemektedir.

Certificate for International Transport Workers

It is hereby confirmed that the person:
Name and surname:
Birthdate:
Residence:
carries out activities in international transport as *

* Mark with a cross
Place, date:
For the company/office/organization (Name and signature):

Bu belge, AB ülkeleri arasında veya AB ülkelerinden birine gidecek veya bu  ülkelerden Türkiye’ye dönecek, görev alacak veya görevi teslim etmiş personel için düzenlenecektir.

Benzer çalışmalar ve düzenlemeler yurtiçi nakliyat içinde yapılmalı ve hayata geçirilmelidir. Umarım, birileri bu yazıyı okur ve  faydalanır. Herkese sağlık ve başarılar diliyorum.

Bilal Yeşil

Taşımacılar.