Karayolu Lojistiğinin geçmişi

Nazmi Özcan

Karayolu ile Uluslararası Eşya Taşımacılığının Başlangıcı ve Kilometre Taşları. 1949 yılından başlayarak; T.I.R. (Transport International Routier) Convetion (Sözleşme) hazırlanışı, taraf olacak ülkelere imzaya açılması.

1959 - T.I.R Sözleşmesinin kabul edilişi ve uygulanmaya başlanılması.

1960 - Avrupa - Ortadoğu Karayolu taşımalarının başlaması. M&Munch aracılığı ile Munich-Tahran taşımalarının gerçekleştirilmesi, Bu taşımalar, UMAT (Umumi Mağazalar Taş-Eknak firmalarına ait 10-12 tonluk araçlar ile gerçekleştirilmiştir.)

24-Mayıs-1966 - T.C.B.M.M.’nin T.I.R. Sözleşmesini kabulü, Türkiye’nin sözleşmeye taraf olması.

1960-1968 - Türkiye'nin ihraç ürünlerinin, yaş meyve, sebze ( taze üzüm, pırasa, şeftali vb. ürünler…) Çokça yanıcı plakalı araçlar ile ( Bulgar-Alman-Yugoslav-Avusturya-Macar plakalı) gerçekleştirilmesi. Az sayıdaki Türk nakliyecide, 1966 senesine dek TEMİNAT ile bu taşımaları gerçekleştirmişlerdir. Karaçivi – Transhan – Eknak – Umat - Sertel nakliyat.

1967 - Türk Nakliye firmalarının Batı Avrupa ülkelerine taşımalara başlaması.

1969-1971 - Dünya Bankası,Yaş meyve sebze ihracatını geliştirme projesi kapsamında Ziraat Bankası aracılığı ile Adalet Partisi Hükümeti dönemi Süleyman Demirel Başbakan, rahmetli Turgut Özal ise Devlet Planlama Teşkilatı Başkanı idi. Toplam 130 adet aracın Türkiye’deki müteşebbislere tahsisi. 80 adet frigorifik Treyler, 50 adet tenteli Treyler.

Türkiye'nin Dış Ticaret Rakamları.
İhracat…………………..588.000.000- ABD Dolar.
İthalat……………………948.000.000- ABD Dolar.
Toplam Dış Ticaret…1.536.000.00- ABD Dolar.

1974 - U.N.D. (Uluslararası Nakliyeciler Derneği) kuruluşu.
Kurucular;
1. Ahmet Kuyucu (Egeman Nakliyat)
2. Mehmet Emin Selamoğlu (Selamoğlu Nakliyat)
3. Erdoğan Şenay (Er-Şen Nakliyat)
4.Mehmet Cevdet Ural(Urallar Co.)
5. Orhan Hakkı Sertel ( Contex Taş)
6.Taner Gürkan
7. Nusret Kızılkaya.

Türkiye'nin Dış Ticaret Rakamları;

İhracat………………….1.532.000.000- ABD Dolar.
İthalat…………………..3.778.000.000- ABD Dolar
Toplam Dış Ticaret.......5.310.000.000- ABD Dolar.

Türkiye'nin ihraç ürünleri; Çekirdeksiz kuru üzüm / Kuru İncir / Kuru Kayısı / Tütün / İplik / Mohair / Salyangoz / At Eti / Eşek eti / Taze sebze&meyve / Su ürünleri (Yılan Balığı-Tatlı su kereviti).

1975 - T.I.R. Sözleşmesinin revizesi.

1975-1980 - ''Middle East Boom'' Ortadoğu Ülkelerinin Avrupa'dan alımlarının en yüksek düzeye ulaştığı dönem, Türkiye’nin de Ekonomik olarak en sıkıntılı dönemi, Nakliye firmalarının mecburen Avrupa ve Ortadoğu taşımalarına yöneldikleri seneler.

8-Ocak-1976 - Yabancı plakalı araçların Türkiye'yi TRANSİT geçer iken YOL vergisi ödemesi uygulamasının başlaması.(Bu uygulama ileriki yıllarda Türk nakliyecisinin karşısına büyük maliyetler getirecektir. Mütekabiliyet esasları işlemeye başlamıştır. Önce Yugoslavya, arkasından Avusturya Türk plakalı araçlara yol vergisi uygulamasına başlamışlardır.)

1977 - T.C. Deniz Nakliyatı Şirketinin ilk RO-RO seferlerine başlaması. (Mersin-İzmir-Trieste)

Ocak-1978 - Araçlarda takometre kullanılmasının zorunluluk haline getirilmesi. ( Bu uygulamadan öce, sürücüler çalışma defteri kullanıyorlar idi, çalışma, istirahat saatlerini bu deftere kayıt ederler idi.)

Nazmi Özcan