16 Haziran 2016 tarihinde, Uluslararası Nakliyatta çalışan ve yeni tescil edilen araçlarda, 30 Haziran 2014 tarihinde de ,yurtiçi nakliyatta çalışan ve yeni tescil edilen araçlarda (Uluslararası ve milli mevzuata göre takograf takması zorunlu olan araçlarda) dijital takograf takılması zorunlu olmuştur.Aradan geçen bu kadar uzunca süreye rağmen, sektörde bilgi eksikliği ve yanlış uygulamaların hakim olduğunu görüyoruz.Özellikle AB ülkelerine sefer yapan araçların, yanlış işlemler nedeni ile ciddi cezalar ödediğini biliyoruz ve bu nedenle, önemli konuları tekrar ilgililerin dikkatine sunmak istedik.
Takograf kullanma zorunluğunun, insanlara eziyet etmek için değil, insan haklarını ve insan hayatını korumak için getirildiğini de unutmamak gerekiyor.
Dikkat edilmesi gereken konular özetle aşağıdadır;
Kalibrasyonların zamanında ve doğru şekilde yapılması;
- Her ne kadar kalibrasyonlar yetkili servisler tarafından yapılsa da, kalibrasyonların doğru şekilde yapılması, araç sahibinin sorumluluğudur.
- Takograf kalibrasyonları normal olarak iki yılda bir yapılır.Ancak;Farklı ebadda bir lastik takıldığında, sensör değiştirildiğinde, mühürler söküldüğünde, UTC saatinde 10 DK'dan fazla sapma olduğunda,kablolar sökülüp takıldığında, onarım işleminden sonra ve plaka değiştiğinde kalibrasyon işleminin yeniden yapılması gerekir.
- Doğru bir kalibrasyon işlemi 60 DK.kadar sürer.5-10 dakikada yapılan kalibrasyon işlemlerine itimat edilmemelidir.Kalibrasyonun kaç dakika sürdüğünü, takograf verilerini indirip analiz ederek anlayabilirsiniz.
- Aradan iki yıl geçmesine rağmen, yeni kalibrasyon değerleri (W,K,L) , eski kalibrasyon değerleri birebir aynı ise, kalibrasyona şüphe ile bakmanız gerekir.Kalibrasyon işlem süresi ve bir önceki kalibrasyon değerleri ile yeni değerlerin birebir aynı olması, AB ülkelerinin polisi için bir manipülasyondur ve cezai yaptırım uygulamaktadırlar.Bu bilgileri, takograftan teknik bilgiler çıktısını alarak, kontrol edebilirsiniz.
- 1 Ekim 2012 tarihinden sonra tescil edilen araçlara takılan dijital takograflarda, IMS olarak tanımlanan ikinci bir hareket sensörünün aktive edilmesi gerekmektedir.Bu bilgiyi EFAS ve VDO takograflarda teknik bilgi çıktısı üzerinde görebilirsiniz, ancak Stoneridge takograflarda ise ancak servisler kontrol edebilir.Türkiye'den gelen araçların bir çoğunda IMS aktive edilmediği için bazı AB ülkelerinin polisleri ceza yazmaya başlamıştır.Bu bilgi süratle diğer ülkelerin polisleri ile paylaşılacak ve tüm AB ülkelerinin polisleri bu hususu daha sıkı kontrol etmeye başlayacaktır.
- Manipülasyonlar;Mıknatıs konulması, gizli olarak ikinci bir hareket sensörü takılması, aracın beynine müdahale, başka sürücüye ait sürücü kartının kullanılması vs.. gibi manipülasyon yöntemleri kullanılmaktadır.Aracın beynine müdahale ve gizli olarak ikinci bir hareket sensörünün takılması çok büyük suçlardır.Ve bu yöntemler, servislerin yardımı olmadan uygulanamaz.
- Ayrıca, mıknatıs koyma, gizli hareket sensörü koyma ve araç beynine müdahele gibi yöntemlerde, aracın fren sisteminin ve ABS sisteminin düzgün çalışamayacağını, şanzımanın arızalanabileceğini ve sonuçta ciddi kazalar olabileceğinin unutulmaması gerekiyor.
- Takograf ve sensör mühürleri tam olmalı, aracın kapı direğindeki etiket hep okunaklı olmalı, üzerindeki folyo sağlam ve altına toz, rütubet nüfuz etmemiş olmalıdır.
- Üzerinde dijital takograf takılı olması gereken araçlarda, dijital takograf sökülmekte ve analog takograf takılmaktadır.Bu durumda, AB ülkelerinde;araçta takograf takılı değildir şeklinde işlem yapılmaktadır.Cezai yaptırım uygulanmakta ve araç servisi gönderilerek dijital takograf taktırılmaktadır.
Takograf ve sürücü kartı verilerinin indirilmesi;
- Takografın hafızasındaki veriler en geç 90 günde bir, sürücü kartındaki veriler en geç 28 günde bir indirilmeli ve bir yıl süre ile araç sahibi tarafından saklanmalıdır.Bu süreler, takograf hafızasının kapasitesi ile ilgilidir.Bu sürelerde veriler indirilmezse, en eski verinin üzerine yeni veri yazılır ve eski veri kaybedilmiş olur.
- Denetimi yapan polis, yazıcıdan çıktı alarak veya verileri indirerek verilerin indirilip indirilmediğini kontrol edebilir.Çünkü takograf en son veri indirme tarihini kaydeder.
- Bu nedenle yaygın olarak cezai yaptırım uygulanmaktadır.
Etkinlik belgesi düzenlenmesi;
Aaç sahipleri, sürücünün kayıtlarında (Analog takograf kağıdı, sürücü kartı ve takograf hafızasında) ne yapıldığı bilinmeyen süreler için (İzin, hastahane, hasta istirahat, görev, mevzuat kapsamına girmeyen bir araç kullanma, diğer işler vs..) bir etkinlik belgesi dzüenlemek ve seyahat başlamadan önce sürücüye vermek zorundadır.Bu belgenin şekli, sözleşmelerde gösterilmiştir.Bu formun kullanılmasını şiddetle tavsiye etmekteyiz.
Eğitim;
Gerek uluslararası sözleşmeler ve gerekse milli mevzuat, sürücülerin kurallar ve takograf kullanımı konusunda, firmalar tarafından bilgilendirilmesi, eğitilmesi gerektiğini belirtmektedir.Denetleme yapan polis, sürücünün çalıştığı firma tarafından kurallar konusunda eğitilmediğine kanaat getirirse, tüm yaptırımı, araç sahibi firmaya uygulayabilir.Bu nedenle, sürücülerin eğitilmesi ve eğitildiğini belgelenmesi önemlidir.
Çalışma ve dinlenme sürelerine uyulması;
Molalar (45 Dk.), haftalık ve günlük dinlenmeler, günlük, haftalık, iki haftalık sürüş süreleri, günlük toplam mesai süreleri denetlemelerde kontrol edilen hususlardır.Denetlemede polis, öncelikle sürücü kartındaki son 28 takvim gününün etkinlikleri kontrol etmektedir.En ağır cezalar, haftalık dinleme sürelerine riayet edilmemesi ve sürüş sürelerindeki çok fazla aşımlara verilmektedir.Sürücü uluslararası sefere gönderilecekse, sürücünün yurtdışına çıkış tarihinden önceki son 28 takvim gününde, önemli bir ihlal yapmamış olmasına dikkat edilmelidir.Çünkü, denetimde son 28 güne bakılmakta ve ihlallerin hangi ülkede yapıldığına bakılmaksızın, sözleşmeye taraf her ülkenin polisi ceza yazabilmektedir.
Firmanın dijital takografa tanıtılması;
Firmaya yeni bir araç alındığında (Yeni veya eski), ilk yapılacak iş firma kartını dijital takografa takarak, takografa firmayı tanıtmaktır.Bu işlem, daha sonra yapılacak veri indirme işlemi ve bilgi güvenliği açısından önemlidir.Polis, çıktı alarak bu denetimi yapabilmektedir.Firma kaydının yapılmamış olması durumunda, cezai işlem uygulamaktadır.
Araçta yeterli miktarda takograf yazıcı kağıdı (Onaylı) bulunması;
Polis denetlemeyi, yazıcıdan çıktı alarak veya veri indirerek yapabilir.Yazıcıdan çıktı alarak denetleme yapılacağında, yeterli takograf yazıcı kağıdının bulunmaması suçtur ve cezai işlem uygulanmaktadır.Araçlarda, sürekli olarak bir paket (İçinde üç rulo bulunur) yazıcı kağıdı bulundurulmasını önermekteyiz.Bu kağıtlar onaylı olmalıdır, piyasada kopya kağıtlar satılmaktadır.Kağıtların onaylı olmaması durumunda, kağıt yok gibi işlem yapılmaktadır.Daha sonra, bu gibi durumlarda satıcıya rücu edebilmeniz için, yazıcı kağıtlarını belge karşılığı almanızı öneririz.
Bu bilgilendirme yazısında, sadece çok önemli konular üzerinde durulmuştur.Konu çok daha kapsamlıdır.Daha detaylı bilgi almak için, bizlerle temasa geçebilirsiniz.
Görüşünüz açık, sürücünüz uyanık, kazancınız bol olsun!
Bilal Yeşil
Taşımacılar.