Daha önceki yazımızda, Kişisel Verilerin Korunması Mevzuatı ile Takograf mevzuatının bağlantısı üzerinde durmuştuk. Bu yazımızda ise, Takograf sistemi içinde yer alan tarafların neler yapmaları veya neler yapmamaları gerektiği üzerinde duracağız.
Araç sahipleri ve firmalar;
Takograf verilerini indirmek ve saklamak sorumluluğu araç sahiplerine / firmalara verilmiştir. Firmaların yazılı izni olmadan, ne sürücüler ve nede servisler (Servisleri ilgilendiren teknik bilgiler ile olaylar ve hatalar hariç) ve nede bir başkası Takograf verilerini indirebilir, saklayabilir veya üçüncü kişilerle paylaşabilir. Araç sahipleri / firmalar, Takograf verilerini kanunun öngördüğü süre kadar sakladıktan sonra, süresi dolan verileri imha etmeli veya anonimleştirmelidirler. Sürücüler, firmalardan verilerin bir kopyasını isteyebilirler. Bu taktirde firmalar verilerin kopyasını talep eden sürücüye vermek zorundadırlar. Ancak, firmalar sürücülere verdikleri verileri imza karşılığı tutanakla vermelidirler.
Mahkemeler, sürücülerin çalışma süreleri ile ilgili bilgi istediklerinde, firmalar orijinal dijital takograf verilerinin kopyasını vermelidir. Bu verilerin başka bir formatta veya yazılı olarak verilmesi, yasal olarak geçerli değildir.
Sürücüler;
Firmaların verdiği talimata göre, en geç 28 günde bir kart verilerinin firma tarafından indirilmesine dikkat etmelidirler. Talep ettikleri taktirde, firmadan verilerin kopyasını alabilirler ve bunu yapmaları önemle tavsiye edilir. Kendileri, firmanın yazılı izni olmadan verileri indirip saklayamazlar. Seferlerde elle tuttukları kayıtları, ceza makbuzlarını ve aldıkları her türlü çıktıyı 30 gün yanlarında bulundurmak, sonra firmaya teslim etmek zorundadırlar.
Eskiden olduğu gibi, bir servise gidip, takograf verilerini ve kart verilerini indirterek saklayamazlar. Bu durumda hem kendisi ve bu işlemi yapan servis yasaları ihlal etmiş duruma düşeceklerdir.
Yetkili Takograf Servisleri;
Yetkili Takograf servisleri, araç sahibinin yazılı talebi olmadan, ne sürücü kartından ve ne de takograftan sürücü etkinlikleri ile ilgili bilgileri indiremez ve saklayamaz. Bu konuda Takograf cihazları servis hizmetleri yönetmeliğindeki istisnalar hariçtir. Takograf yetkili servisleri, sadece teknik bilgiler, olaylar ve hatalar, hız ve motor devir bilgileri gibi verileri, manipülasyon kontrolü için indirebilir ve saklayabilirler. Bunun dışındaki verileri indirmeleri, saklamaları ve üçüncü kişilerle paylaşmaları mevzuata aykırıdır.
Mahkemeler ve Bilirkişiler;
Genelde mahkemelere, fazla mesai ücretleri için sürücüler tarafından müracaat edilmektedir. Bunun dışında, kazalara bağlı mağduriyetler ve maddi manevi tazminatlar için müracaatlar da olmaktadır. Gerek analog takograf kayıtları ve gerekse dijital takograf verileri yukarıda belirtilen alanlarda sağlıklı ve doğru veriler sağlamaktadır. Ancak, bu verilerin yasal şekilde elde edilmiş olması, yeterli bilgiye ve teknik donanıma sahip bilirkişiler tarafından değerlendirilmesi şartı ile. Mahkemeler, firmalardan Takograf verilerini orijinal formatında almalıdırlar. Bu verileri analiz edecek bilirkişilerin gerekli yazılıma sahip olması gerekir. Verilerin bilirkişilere raporlama için teslim edilmesi ve geri alınması süreçleri mutlaka belgelenmelidir. Bilirkişilerin bu verileri ne kadar saklayacakları ve süre sonunda ne yapacakları ile ilgili gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
Kontrol Makamları;
Takograf denetim ve kontrolleri ; EGM Trafik Kontrol Ekipleri, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü , UDH Bakanlığı kontrolünde çalışan Araç Muayene İstasyonları ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlikleri tarafından yapılmaktadır. Onlardan isteğimiz, mevcut yasal düzenlemeler arasındaki tenakuzların giderilmesi, eksik mevzuatın tamamlanması, yeni düzenlemelerin yeni sorunlar yaratacak şekilde değil, mevcut sorunları çözecek şekilde yapılmasıdır. Ve nihayet gerçekten denetleme yapmaya başlamalarıdır.
Bilal Yeşil