Lastik Sanayicileri Derneği (LASDER)'in 2012 yılında topladığı ÖTL miktarı 104 bin tonu buldu. Sadece eskiyen lastikleri doğaya kazandırmakla kalmayıp; geri dönüşüm uygulamalarının gelişmesine ve istihdam yaratılmasına da katkı sağlayan LASDER; 2012 yılında birlikte çalıştığı 9 yüklenici firma ve 11’e çıkan geri kazanım tesisi ile bu başarıyı yakaladı. 2012 yılı sonuna gelindiğinde LASDER’in toplama faaliyetlerine başladığı 2009 yılı Nisan ayından bu yana, yani yaklaşık 4 yılda toplanan ÖTL miktarı 280 bin tona ulaşmış oldu.
2012 yılında 100 milyon liralık ekonomik büyüklük, yaklaşık 3 bin kişilik istihdam
Üretimlerinde hammadde olarak yalnızca ÖTL kullanabilen ve ÖTL’nin yerine geçebilecek herhangi bir ikame hammaddesi bulunmayan malzeme geri kazanım firmalarına 2012 yılında 77,6 bin ton ÖTL tedarik ve teslim eden LASDER, malzeme geri kazanım firmalarının granül ve diğer ürünlerin üretimine devam etmesine de kaynak sağladı. Söz konusu bu üretimin sonucunda 2012 yılında 60 bin ton granül ve toz, 17 bin ton civarında çelik tel elde edildi. Malzeme Geri Kazanım firmalarının ÖTL’den elde ettikleri granül ve benzeri ürünlerin başkaca ürünlerin elde edilmesinde hammadde olarak kullanılmasının sonucu yaklaşık olarak 100 milyon TL’lık ekonomik büyüklük yaratılmış oldu. Bununla birlikte geri kazanım faaliyetlerinde yaklaşık olarak 3 bin kişinin istihdam edildiğini ve bu rakamın giderek artma eğiliminde olduğu da belirtildi.
9 bin 500 ton daha az karbondioksit salınımı
26.3 bin ton ÖTL ise 5 çimento üretim tesisi tarafından alternatif enerji kaynağı olarak kullanıldı. Lastik, üretiminde kullanılan doğal ürünlerin etkisi ile geleneksel fosil yakıtlara göre yüzde 35 daha az CO2 yaymaktadır. Böylece 2012 yılında LASDER sayesinde doğaya 9 bin 500 ton daha az CO2 salınmış oldu.
İşte eskiyen lastiğin ve LASDER’in yol hikâyesi
Eskiyen lastiklerin artık bir yol hikâyesi var. Ne eskisi gibi bir kenara yığılıp yakılıyorlar; ne de sadece iskelelerde usturmaça olarak kullanılıyorlar! Bugün eskiyen lastikler; çocuk parkı oluyor, spor sahasına dönüşüyor, tüm dünyaya ihraç ediliyor. Hatta lastiklerden elektrik enerjisi bile üretiliyor. Bu yol hikâyesinin arkasında ise LASDER (Lastik Sanayicileri Derneği) var. 2009 yılından bu yana 280 bin ton eski lastiğin bir başka deyişle Ömrünü Tamamlamış Lastiğin doğaya ve ülke ekonomisine geri kazandırıldığını biliyor musunuz? Sadece 2012 yılında toplanan ve geri kazandırılan ÖTL miktarı ise 104 bin ton.
Bizi sevdiklerimize götüren, yüklerimizi ve eşyalarımızı taşıyan; yolları aşındıran lastiklerin ömrünü tamamladığında hayat bulması için bir grup lastik üreticisi ve ithalatçısı kafa kafaya verdi, 2007 yılının Nisan ayında LASDER’i (Lastik Sanayicileri Derneği) kurdu. Amaç eskiyen lastiklerin; ülke ekonomisine ve doğaya geri kazandırılmasıydı.
Kurucu üyeler Brisa, Continantal, Goodyear, Mıchelin ve Pirelli’ye Baytur, İncitaş ve Anlaş’ın katılmasıyla üye sayısı 8’e çıktı. Dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı (şimdiki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) tarafından yayınlanan yönetmelik çerçevesince; üyelerin kota sorumluluğundaki ‘’Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin kontrolü’’ LASDER’e emanet edildi.
Malzeme geri kazanım; enerji geri dönüşüm
Kar amacı gütmeyen LASDER; üyeleri adına, üyelerinin yenileme pazarına sattıkları lastiklerin oluşturduğu toplam tonajın yönetmelikte belirtilen oranı kadar olan kısmını toplatmayı, taşıtmayı, hammadde olarak üretimlerinde kullanılmak üzere “Malzeme Geri Kazanımı” firmalarına ve alternatif enerji kaynağı olarak kullanılmak üzere “Çimento Fabrikaları” ve “Enerji Üretim Tesisleri”ne teslim etmeyi ilke edinerek yola koyuldu ve LASDER’in Yönetim Kurulu başkanlığını Hakan Bayman üstlendi.
Geri kazanım endüstrisi gelişti, istihdam arttı
Kısa zamanda geri kazanım endüstrisinin gelişimine katkı sağlamakla kalmayıp; bölgelerde istihdam da yaratan LASDER; ilk meyvelerini 2009 yılında almaya başladı. Çok dar bir alanda deneme toplaması ile başlayan ilk faaliyetler sonucunda 2009 yılında 22 bin ton ÖTL toplanarak geri kazandırıldı. LASDER bir yandan da öncelikle üye çalışanları ve satış noktaları kanalıyla bilinçlendirme çalışmalarına başladı; amaç lastiğin atık değil ‘değerli bir hammadde ’ olduğunu kamuoyuna anlatmaktı.
2010’da hedef büyüdü, 63 bin ton ÖTL toplandı
2010 yılında hedef büyüdü; 63 bin ton ÖTL toplandı. Toplanan ÖTL'lerin %51’inin malzeme geri kazanımı sektörüne verilmesi sonucu lastik/kauçuk sektörü için ikinci hammadde elde edilerek ekonomiye kazandırıldı. Geriye kalan yüzde 49’luk bölümü ise çimento üretim tesislerinde alternatif enerji kaynağı olarak kullanılarak, daha az fosil yakıt tüketilmesine ve hava kirliliğinin azalmasına katkıda bulunuldu.
2010 yılının sonuna gelindiğinde LASDER’in de etkisiyle geri dönüşüm sektöründe büyüme gerçekleşti. LASDER ömrünü tamamlamış lastik pazarına ciddiyet ve düzen getirirken bu alanda iş yapmak isteyen girişimcilere de güvenilir bir iş ortağı oldu. Lisans almamış hiçbir malzeme geri kazanım firması veya yakma izni bulunmayan hiçbir çimento fabrikasına ÖTL teslimatı yapılmama ilkesi LASDER’in pazardaki prestijini daha da artırdı.
2011’de 87 bin ton ÖTL; Türkiye genelinde toplama
Her geçen yıl LASDER’in ÖTL toplama sınırları genişliyor; hedefi yükseliyor. LASDER, 2011 yılı için hedefini açıklarken ‘’Türkiye genelinde belirleyeceğimiz yüklenicilerimiz aracılığı ile toplatma ve taşıtma yaparak 87 bin ton ÖTL toplayacağız’’ dimişti. 2011 yılı sonuna gelindiğinde toplanan ÖTL miktarı planlandığından da fazla 88 bin 500 tona ulaştı. Toplanan ÖTL’lerin 47,5 bin tonu granülasyon ve piroliz için, geriye kalan 41 bin tonu ise enerji geri dönüşümü amacı ile kullanıldı.
4. yılda 104 bin ton ÖTL
2012’nin Aralık ayının sonuna gelindiğinde ise; LASDER toplama faaliyetlerinde 4 yaşını doldurdu. LASDER; 2012 Aralık ayı sonu itibarıyla toplanan ÖTL miktarını 104 bin ton olarak açıkladı. Toplanan ÖTL’lerden geri dönüşümle 60 bin ton granül ve toz ile 17 bin ton çelik tel üretildi. Bunların müteakip üretimlerle ulaşılan ekonomik değerinin yaklaşık 100 milyon TL’sı olduğu belirtildi. Toplanan 104 bin ton ÖTL'nin kapasite kullanım miktarı nedeniyle 77 bin tonu Malzeme Geri Kazanım tesislerine teslim edilirken, 27 bin tonu ise Çimento üretim tesislerinde Enerji Geri Dönüşümü amacıyla kullanıldı.
4 yılda toplam ÖTL 280 bin ton
2012 yılı sonuna gelindiğinde LASDER’in toplama faaliyetlerine başladığı 2009 yılından bu yana yani 4 yılda toplanan ve geri kazandırılan ÖTL miktarı 280 bin tona ulaştı. Toplanan ÖTL'ler bugün; rekreasyon alanlarında, parklarda, spor sahalarında, bahçelerde, peyzaj tasarımlarında, karayolları asfalt kaplamalarında katkı malzemesi olarak; enerji geri kazanımından elde edilen elektrik ise sanayi sitelerinde enerji olarak kullanılıyor.
TV’lerde kamu spotu, sahada broşürlü kampanyalar
LASDER’in kuruluşunun 6. yılının sonunda “eski lastik” kavramı yerine "ÖTL"nin yerleştiğini kamuoyunun çeşitli alanlarında görmek mümkün olurken, TV ekranlarında dönen kamu spotu filmleri; LASDER bilgilendirme ekiplerinin katettiği kilometreler, dağıtılan broşürler, bilgilendirme kampanyaları kamuoyunda "ÖTL" algısı yaratılmasını sağladı.
Atık yönetiminde sürdürülebilir strateji
LASDER olarak lastiğin geri kazanılabilir bir atık olduğunu kamuoyuna anlatmaya çalıştıklarını; atık değerlendirme sistemleri içinde sürdürülebilir bir atık yönetimi yaratılmasına katkı sağladıklarını kaydeden LASDER yetkilileri, dernek olarak ulaştıkları tabloyu şöyle anlattı:
‘’2006 yılında bu işe başladığımızda; ÖTL’lerden geri dönüşüm yapabilecek tesis sayısı sadece 4’dü. Bu sayı bugün 18’e yükseldi. Kurulan 2 piroliz tesisinden 1’i bugün yılda 70.000.000 KW/S elektrik üretimi yapabilecek kapasitede. Yine LASDER’in ÖTL verdiği tesislerden birisi, bugün dünyanın dört bir yanına spor alanları kuruyor ve bu tesislerde bizim topladığımız ÖTL’lerin geri dönüşümünden elde edilen granül ve yer kaplamaları kullanılıyor. İşte bugün ortaya çıkan bu tablo; atık yönetimi konusunda sürdürülebilir stratejimiz ve yürüttüğümüz faaliyetlerin kamuoyunda yarattığı güvenin yansımasıdır."
Daha çok ÖTL, daha az petrol demek
Eskiyen lastiklerin geri kazanımının doğal kaynakların korunması açısından önemli olduğuna işaret eden LASDER yetkilileri, ‘’Lastik üretiminin ana ham maddesi petroldür, ayrıca üretimde yine çok değerli bir ürün olan yüksek vasıflı çelik kullanılmaktadır. Daha çok ÖTL toplanması demek, daha az petrol ithal etmek demek, daha az petrol çıkarmak demek. Bu da mevcut geri dönüşümle doğal kaynaklarımızı daha uzun yıllar korumak anlamına geliyor’’ şeklinde konuştu.
Daha yeşil bir gelecek, ışıl ışıl bir Türkiye için
Lastiğin yol hikâyesi burada bitmiyor. Daha çok eskiyen lastiğin toplanması ve geri kazandırılması; daha çok çocuk parkı, rekreasyon alanı ve daha az hammadde daha az petrol ile daha çok enerji demek. Bu nedenle LASDER yetkilileri herkese çağrıda bulunarak,"Lastik kullanan tüm vatandaşlarımızın kullanılmış lastiklerini satın alma noktalarına bırakarak daha aydınlık ve yeşil bir Türkiye hayalimizi gerçekleştirmemize yardımcı olmalarını bekliyoruz. Daha yeşil bir gelecek, ışıl ışıl bir Türkiye için" ifadelerinde bulundu.