TOFED, sektörün bölgesel sorunlarını görüşmek ve çözüm önerilerini toplamak amacıyla 13 Bölge Başkanı ile bir araya geldi. Toplantı sonucunda hazırlanan bildirge ile birlikte Ankara’ya gidilecek ve yetkili Bakanlıklara, sorunlarla birlikte çözüm önerileri de sunulacak.
TOFED, 16 Haziran Salı günü İstanbul Akgün Otel’de 13 Bölge Başkanı ve Yönetim Kurulu Üyeleri ile bir araya geldi. İlk defa gerçekleştirilen toplantıya 13 Bölge Başkanı’ndan 12’si katılım gösterdi.
Sağlık sorunları nedeniyle toplantıya katılamayan Antalya Bölge Başkanı Cemal Yağcı dışındaki bütün isimler sırayla söz alarak bölgelerinin sorunlarını dile getirdiler. Genel Başkan Av. Birol Özcan’ın Başkanlığı’nda gerçekleştirilen toplantıya; TOFED Genel Başkan Vekilleri Selami Tırış ve Sinan Uzun, Genel Sekreter Mevlüt İlgin, Genel Başkan Yardımcıları Hasan Yüksel Kurnaz, Mustafa Özcan, Şenol Ayyıldız, Erol Özkaymak, Muhammet Resul Kılınç, Genel Sekreter Yardımcıları Adnan Değirmenci, Musa Çaktır, TOFED Danışmanı Türker Başkurt, Genel Muhasip Üyesi Mustafa Dağıstanlı, Merkez Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Kocaoğlu, Ege Bölgesi Otobüs İşletmecileri Derneği Başkanı Serdar Gerilakan, Sakarya Otobüs İşletmecileri ve Esnafları Derneği Başkanı Emrah Kadir Atan, Trabzon Otobüs İşletmecileri ve Acenteleri Derneği Başkanı Orhan Cemil Sungur, Ankara Otobüs İşletmecileri ve Acenteleri Derneği Başkanı Mustafa Özbakır, Tokat Otobüsçüler Derneği Başkanı Ahmet Arat, Erzurum Otobüsçüler ve İşletmecileri Derneği Başkanı Selami Tan, Adana Otobüsçüler ve İşletmeciler Derneği Başkanı Ramazan Ilgan, Bursa Şehirler ve Uluslararası Otobüs Firma Yetkilileri Derneği Başkanı İsa Tacar, Elazığ Otobüs İşletmecileri Derneği Başkanı Yüksel Yüce, Diyarbakır Otobüsçüler Derneği Başkanı Aydın Özgen, Samsun Otobüs İşletmecileri Derneği Başkanı Ayhan Koçal ve sektör temsilcileri Özkan Özkaymak ile Ali Sercan Kartal katılım gösterdi.
Birol Özcan: “Haziran sonunda tam kapasite çalışmayı umuyoruz”
Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Başkanı Av. Birol Özcan, TOFED yönetiminin pandemi döneminde yaptığı çalışmaları anlattı ve kapasite kısıtlamasının Haziran sonunda bitmesini beklediklerini dile getirdi. Aile indirimlerine ve fiyat istikrarsızlığına da değinen Özcan, “Ailelerin yan yana koltuklarda oturabilmesi fikrini biz ortaya atmıştık. Buradaki amacımız da otobüsçünün birkaç koltuğuna daha yolcu alarak, gelirini bir nebze olarak arttırmasıydı. Ancak daha sonra maalesef aile bireylerine indirim zorunluluğu geldi. Tasvip ettiğimiz bir uygulama değil tabii ki. Bu konuda girişimlerimiz devam edecek. Bunun yanında sektörde fiyat istikrarını sağlamak da büyük bir sorun. Yıllardır bu sorunu çözmek için uğraşıyoruz, bu sorun sektörün kendi içinde çözmesi gereken bir sorundur. Biz bu tarz küçük rekabetlerle ekmeğimizden kesintiye gidebilecek bir sektör değiliz artık, bunu bütün sektör mensuplarımıza anlatmamız gerek. TOFED her zaman olduğu gibi bugün de sektörün sorunlarını bilerek ve siz değerli sektör mensuplarını dinleyerek çözüm önerileri yaratacaktır” diye konuştu.
“Sorunlarımızı makul önerilerle anlatmalıyız”
Firma sahipleri ile birlikte Ankara’ya gitmeyi planladıklarını aktaran Özcan, “Benim şahsi fikrim, bütün firma sahipleri ile birlikte Ankara’ya giderek sektörün sorunlarını orada kuracağımız ikili ilişkilerle etkili ve açıklayıcı bir şekilde dile getirmemiz gerektiğidir. Bu sorunları dile getirirken de sadece ‘bakın bizim böyle sorunlarımız var’ demeyeceğiz. Gitmeden önce sıkı bir kamp sürecine girip bu sorunların çözüm önerilerini tek tek yazacağız ve oraya elimizde çözüm önerileri ile gideceğiz. Bu öneriler de göz korkutacak şeyler olmamalı. Hem siyasiler için hem de bizler için makul olacak bir orta yol bulmamız gerek” dedi.
Erol Özkaymak: “Birlik olmazsak birçok firma 2020’yi atlatamaz”
TOFED’in, sektörün ortak noktası olduğunu vurgulayan TOFED Genel Başkan Yardımcısı Erol Özkaymak, “Sektörümüz bu kadar kalabalık olmasına rağmen bir araya gelerek böyle büyük bir federasyon oluşturmuş ancak birlikte hareket edemiyor hala. Bakın toplantılar yapıyoruz, çok güzel kararlar alıyoruz ama maalesef toplantıdan çıkınca birden bire her şey sıfırlanmış gibi oluyor. Toplantılardaki birlik ve beraberlik havasını, toplantı sonrasında da yaşatmalıyız. Bunu yapamadığımız için sonuç alamıyoruz. Bakın dünyanın içinde bulunduğu durum malum, eğer biz birlikte hareket etmeyi başaramazsak birçok firma bu yılı atlatamaz” dedi.
Mevlüt İlgin: “Kanunla kurulmuş bir yapı olmamız şart”
Sektörün en büyük ihtiyacının kanunla kurulmuş bir meslek birliğinin eksikliği olduğunu vurgulayarak konuşmasına başlayan TOFED Genel Sekreteri Mevlüt İlgin, “TOFED, dernekler yasası çerçevesinde dönemin Ulaştırma Bakanı Sayın Binali Yıldırım’ın öneri ve destekleriyle kurulmuş ve Bakanlar Kurulunca Türkiye adını kullanma yetkisini almış bir federasyondur. Ancak bizim kanunla kurulmuş bir birlik olmamız şart. Biz şu an federasyon olarak sivil toplum kuruluşu gibi çalışıyoruz ve gönüllülük esasına bağlıyız. Ancak kanunla kurulmuş bir birlik olursak, sektöre girişte ve çıkışta söz sahibi olabileceğiz ve sektörümüzün kendi içinde çözebileceği ama yıllardır sırtımızda birer yük olan sorunların çok kolay bir şekilde üstesinden gelebileceğiz. Bakın bugün bakırcılar ve kalaycıların bile meslek birlikleri var, kaybolup gitmiş meslekler ama birlikleri var. Biz bu ülkeye yılda 7 Milyar TL katma değer sağlıyoruz, bizim neden yok? Önce bunu tartışmalıyız” ifadelerini kullandı.
Musa Çaktır: “Çözüm yolu burası”
Bölgeleri ve Bölge başkanlarını tek tek tanıtan TOFED Örgütlenmeden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Musa Çaktır ise, toplantının önemine vurgu yaptı ve “Biz Türkiye’de milyonlarca insana ekmek kapısı olmuş bir sektörüz. Sektör olarak birlikten doğan gücümüzün farkına varmalıyız. Bu gibi toplantıları da tam olarak bu nedenle çok kıymetli buluyorum, sorunlarımızın çözümüne gidecek yol tam da buradan geçiyor” dedi.
Aydın Özgen: “Damdan düşeni en iyi damdan düşen anlar”
TOFED’in çok güçlü ilişkileri olan büyük bir federasyon olduğunu belirten Diyarbakır Otobüsçüler Derneği Başkanı Aydın Özgen şunları aktardı: “Bu kadar büyük bir federasyonumuz var ve ne zaman derdimizi tasamızı anlatsak hemen müdahale edip çözümler üretebiliyor. Biz sektör mensupları olarak bu federasyonun arkasında olmak zorundayız. Damdan düşeni en iyi damdan düşen anlar. Bizim derdimizi de en iyi bizimle aynı işi yapan arkadaşlarımız anlar. Birlikte hareket edebilirsek çok büyük kazanımlar elde edebileceğimizi biliyoruz.”
Serdar Gerilakan: “Örgütlüyüz ama cesur değiliz”
Sektör mensuplarının örgütlü bir yapı içerisinde hareket ettiğini ancak atılması gereken bazı elzem adımları atamadıklarını aktaran Ege Bölgesi Otobüs İşletmecileri Derneği Başkanı Serdar Gerilakan, “Eğer sağlam durur ve cesur olursak istediğimizi yaptırabilecek kadar büyük ve köklü bir sektörüz. Ancak ne yazık ki yeterince cesur değiliz. Bakın biz son beş yılda İzmir Belediyesi’nin tek muhatabı olduk ve sektör mensuplarımızı otogar içinde asla mağdur etmedik. ‘Madem biz bu otogarın mihenk taşıyız o zaman ona göre bir muamele görmeliyiz’ dedik. Bizim otobüslerimiz var diye bu otogarlar kuruluyor. Bizim yolcumuz olmasa otogardaki simitçi de, bakkal da, tuvaletçi de, otogar yönetimi de, belediye de para kazanamaz. Gücümüzün farkına varalım” diye konuştu.
Acenteler ve prim sorunu
F1 belgesi sahibi acenteciler adına konuştuğunu dile getiren Gerilakan, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Bu internet satışları acentecilerin canını çok yakıyor. Bazı firmalar yolcu bileti internetten aldı, acenteden almadı mantığıyla acenteye pirim vermiyor veya çok düşük bir pirim veriyor. Ama o yolcu otogara geldiğinde acenteci karşılıyor, çayını çorbasını acenteci veriyor, valizi kaybolsa acenteci uğraşıyor, firmayı direkt olarak acenteci temsil ediyor. Sektör firmalarımızın bunun farkında olması gerek.”
Şenol Ayyıldız: “ D1’de, 1 öz mala 5 kiralık araç hakkımız olmalı”
Bakanlık nezdinde yapılan görüşmelerin toplu şekilde gerçekleşmesi gerektiğini vurgulayan TOFED Genel Başkan Yardımcısı Şenol Ayyıldız, “Bakanlıktan bir şey talep edileceği zaman herkes kafasına göre ayrı ayrı giderse, bakanlık bizi ciddiye bile almaz. Biz büyük ve güçlü bir sektör olduğumuzu vurgulamak istiyorsak bakanlığa tek kanattan gitmeliyiz. Ama görüşmeye giden arkadaşlarımız da oraya, arkasında bütün sektörün gücü ve onayı olduğunu bilerek gitmeli. Ancak bu şekilde Ankara’daki girişimlerimiz sonuç getirir diye düşünüyorum” dedi.
D1’lilerin özmal talebi
Sektörün öncelikli sorununun D1 belgelerindeki kiralık araç sınırlaması olduğunu söyleyen Ayyıldız, “Biz acilen D1 belgelerindeki kiralık araç sayısında bir düzenleme yaptırmalıyız. 1 öz mal araç için en az 5 kiralık aracımız olabilmeli. Hatta gönül ister ki 10 araç olsun, bu öneriyle de gidebiliriz ama bu sayı en az 5 olmalıdır. Bunun yanı sıra fiyat istikrarı sorunu da sık sık dile getiriliyor. Bakın arkadaşlar bu konu da yıllardır sektörümüzün muzdarip olduğu bir konu. Artık bu konuda da akıllı adımlar atmak şart oldu. Biz bu zor günlerde bu gibi sorunların üstesinden gelmek zorundayız artık” diye konuştu.
Orhan Cemil Sungur: “Firmalar derneklere destek vermeli”
Sektörün lokomotif firmalarının derneklere destek vermesi gerektiğini aktaran Trabzon Otobüs İşletmecileri ve Acenteleri Derneği Başkanı Orhan Cemil Sungur, “Bu dernekler ve federasyonlar, bu sektördeki firmalar ve çalışanlar için mücadele veriyor. Bu nedenle sektördeki köklü firmaların derneklere destek vermesi şarttır. Çünkü firmalar kamuoyu ve karar mercileri tarafından tanındıkları için derneklerin yapısı içerisinde bulunduklarında, etkiyi de artırmış oluyorlar. Biz bu şekilde arkamıza çok büyük bir kamuoyu desteği de alabiliriz. Sonuçta hepinizin söylediği gibi, bu ülkeye çok büyük bir istihdam sağlıyoruz ve vatandaşlara da büyük bir hizmet veriyoruz. Bunları yaparken de devletten bir kuruş destek almadığımız gibi, en pahalı otoyolları da mecburen kullanıyoruz” dedi.
Emrah Kadir Atan: “Fiyat güncellenmesi şart”
Sektörün kanunla kurulmuş bir meslek birliğinin olması gerektiğini aktaran Sakarya Otobüs İşletmecileri ve Esnafları Derneği Başkanı Emrah Kadir Atan, “Biz bir meslek birliği olmadan bu sorunlarımızı aşamayacağız. Çünkü bunun için yetki gerekiyor. Biz kendi içimizdeki sorunları bir an önce aşmalıyız, daha önümüzde dışarıdan kaynaklı tonlarca sorun var. Bunlardan en büyüğü de fiyat güncellenmeleri ve havayolu ile rekabet. Bakın bizim fiyatlarımız en son 2013’te güncellendi ve o günden beri herhangi bir zam alamadık. Ama maliyetlerimiz her geçen gün daha da artıyor” dedi.
İsa Tacar: “TOFED’i daha güçlü hale getirmemiz gerek”
Bursa Şehirler ve Uluslararası Otobüs Firma Yetkilileri Derneği Başkanı İsa Tacar, “TOFED’in yetkili mercilerle ilişkilerini ve işleyişini daha da güçlü hale getirmeliyiz. Elimizde çok büyük bir federasyon var bu federasyonu daha da güçlendirerek, kamu kurumlarında sözü geçer bir hale getirmeliyiz” dedi. Acentelerin bilet komisyonu alamadığını da dile getiren Tacar, “Acenteciler, bu sektörün bel kemiğidir. Onların sorunları hepimizin sorunlarıdır” diye konuştu.
Ahmet Arat: “Sektöre en büyük zararı yine biz veriyoruz”
Sektörün canını en çok yakan problemlerin aslında sektör içinde çözülebilecek problemler olduğunu vurgulayan Tokat Otobüsçüler Derneği Başkanı Ahmet Arat, “Bu sektöre en büyük zararı yine bizim sektör mensuplarımız veriyor. Yani dışarıdan gelen sorunları bir şekilde absorbe ediyoruz ve tam düzeni oturttuk, akmasa da damlar diyoruz. Bir bakıyoruz ki sektör mensuplarımız sırayla fiyat kırmaya başlamış. Şimdi sizin aynı işi yaptığınız arkadaşınız böyle bir şey yapınca elinizden bir şey gelmiyor, hiçbir yere şikâyet de edemiyorsunuz resmen elimiz kolumuz bağlanıyor” dedi.
Muhsin Nişikli: “Sektörümüz her geçen gün daha da küçülüyor”
Karayolu yolcu taşımacılığı sektörünün son on yıldır sürekli küçüldüğünü dile getiren Tüm Trakya Otobüsçüler Derneği Başkanı Muhsin Nişikli, “Geçen yıl 40 araba yapan firmalarımız, bu yıl 20 arabaya düştüler. Sektörümüz yıllardır gittikçe küçülüyor. Bu küçülme daha da devam ederse hem firma sayısında hem de yollardaki otobüs sayısında büyük bir azalma göreceksiniz. Bu ve benzeri sorunları çözmek için yıllardır toplantılar yapıyoruz ancak sonuç alamıyoruz. Artık daha sonuç odaklı adımlar atabiliriz diye umuyorum” ifadelerini kullandı.
Ramazan Ilgan: “Uçaktan çok minibüsçüyle mücadele ediyoruz”
Sektör mensuplarının yıllardır çözüm bulabilmek için her kapıyı çaldığı bir diğer büyük sorunun da korsan taşımacılık olduğunu belirten Adana Otobüsçüler ve İşletmecileri Derneği Başkanı Ramazan Ilgan, “Her yerde havayoluna verilen desteklerin bizlere verilmediğini ve havayolu ile rekabetin belimizi büktüğünü dile getiriyoruz. Ancak Adana’da bize havayolundan daha çok zarar veren bir korsan minibüs taşımacılığı var. Her yere şikayet ediyoruz, ama emniyet bizden direkt olarak sefer, şoför ve yolcu bilgisi istiyor. Yani oldu olacak biz durduralım araçları artık. Gerçekten adli olaylar yaşanmaya başlanacak, o raddeye geldi bu durum” dedi.
Yüksel Yüce: “Havayolu bizden daha ucuza yolcu taşıyor”
“Otobüsçü mevcut pandemi önlemleri kapsamında yaptığı seferlerden para kazanamıyor” diyen Elazığ Otobüs İşletmecileri Derneği Başkanı Yüksel Yüce, “Sektörümüz hem karayolu hem demiryolu hem de havayolunda çok büyük haksız rekabetlere maruz kalıyor. Yani karayolunda korsan araçlar bütün ekmeğimizi çalıyor ve bunun yanında adımızı da kirletiyor. Onların yaptığı kazalar bizim sektöre mal oluyor. Demiryolu ve havayolu taşımacılığı da devlet desteğinde olduğu için bizden çok daha ucuza bilet fiyatları belirliyorlar. Özellikle uzun mesafelerde kimse iş yapamaz oldu artık” diye konuştu.
Selami Tan: “Ulaştırma Bakanlığı geri planda kaldı”
Mevcut pandemi koşullarında taşımacılıkla ilgili kararların da İçişleri Bakanlığı tarafından alındığını söyleyen Erzurum Otobüsçüler ve İşletmecileri Derneği Başkanı Selami Tan, “Ulaştırma Bakanlığı, bizim yıllardır iç içe olduğumuz bir bakanlıktı. İyi kötü bizi tanıyorlardı ve herhangi bir adım atacakları zaman bu sektördeki sonuçlarının ne olacağını iyi kötü biliyorlardı. Ancak içinde bulunduğumuz olağanüstü hal döneminde taşımacılıkla ilgili kararları da İçişleri Bakanlığı aldı bu nedenle de bizim atılan adımlardaki hataları düzeltmek için yaptığımız girişimlere karşın yapılan düzeltmeler biraz yavaş ve geç yapıldı” şeklinde konuştu.
Mustafa Özbakır: “Federasyon çalışıyor ama sonuç alamıyoruz”
“TOFED’in bakanlıklarla yaptığı yazışmalara bakınca federasyonun üstüne düşeni yaptığını görüyoruz” diyen Ankara Otobüs İşletmecileri ve Acentaları Derneği Başkanı Mustafa Özbakır şunları söyledi: “Bütün yazışmalar tam zamanında ve tam muhatabı olan yerlere yazılmış, yazılan dilekçenin peşine düşülmüş, cevaba cevap yazılmış. Federasyonun yapması gereken her şey çok güzel bir şekilde yerine getirilmiş ancak sonuca bakıyorsunuz, sonuç yok. Bizim çözmemiz gereken problemimiz budur. Her şeyi kitabına uygun yaptığımız halde neden sonuç alamıyoruz?”
Ayhan Koçal: “Sorunlarımız ortak”
Sektörde dile getirilen sorunların herkesi ilgilendirdiğini belirten Samsun Otobüs İşletmeleri Derneği Başkanı Ayhan Koçal, “Her bölgenin lokal sorunları olsa da sektörün geneline baktığımızda sorunlarımız ortak. Bu sorunların çözümü için var gücümüzle çalışmaya devam etmeliyiz” diye konuştu.