2021 yılı ilk 9 ayında Türkiye’de otobüs üretimi yüzde 32,9 oranında düşerken ihracat da yüzde 37 oranında azaldı. Özellikle pandemi ve yarı iletken çip sorunu nedeniyle ana sanayinde bazı şirketlerin üretime ara vermesi üretim ve ihracattaki bu düşüşte etkili oldu.
Türkiye’de otobüs pazarının lider oyuncusu TEMSA, aynı dönemde üretimini yüzde 30, ihracatını da yüzde 138 oranında artırmayı başardı. Pandeminin damga vurduğu 2020 yılında toplam 411 adet otobüs üretimi gerçekleştiren şirket, 2021 yılının ilk 9 ayında 382 adetlik otobüs üretimiyle geçtiğimiz yılın toplam rakamlarına yaklaştı. Üretimdeki bu artış TEMSA’ya 4,5 puanlık bir üretim payı artışı da getirdi. İhracatta ise şirket dikkat çeken bir atılım yaşadı. 2020 yılının tamamında 213 adetlik ihracat gerçekleştiren TEMSA, 2021 yılının ilk 9 ayında yaptığı 293 adetlik otobüs ihracatıyla geçtiğimiz yılın toplam rakamını geride bıraktı.
Atılım yaşatan gelişmeler
Sabancı Holding ve Skoda Transportation’ın ana ortağı PPF Grup çatısı altında faaliyet gösteren TEMSA, yüzde 100 Türk mühendislerinin geliştirdiği araçlarını Adana’da 500 bin metrekarelik alana kurulu farikasında 1.300 çalışanıyla üretiyor. Şirket 4 bin adet otobüs ve midibüs, 7 bin 500 adet hafif kamyon olmak üzere yılda tek vardiyada toplam 12 bin adetin üzerinde üretim kapasitesiyle de sektörün en büyük oyuncuları arasında yer alıyor. İhracatta da güçlü bir konumu olan TEMSA, 15 bine yakın aracını Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, Avusturya, İsveç, Litvanya ve Benelüks gibi Avrupa ülkelerinin yanı sıra ABD ve Türk Cumhuriyetleri de dahil dünyanın 66 ülkesine ihraç ediyor.
Türkiye’de otobüs pazarının küçüldüğü ve ihracatın düşüş yaşadığı bir dönemde TEMSA’nın yaşadığı yükselişin arkasında üretim gücü ve elektrikli otobüs üretiminde atağa geçmesi önemli rol oynuyor.
Elektrikli otobüs ihracatı ve anlaşmalarıyla dikkat çekiyor
Son dönemde elektrikli araçlara odaklanan şirket, seri üretime hazır hale getirdiği MD9 electriCITY, Avenue Electron ve Avenue EV model elektrikli araçlarla, bu alanda müşterilerine birden fazla model alternatifi sunabilen dünyadaki sayılı üreticiler arasında yer alıyor. TEMSA, gerçekleştirdiği elektrikli otobüs ihracatı ve anlaşmalarıyla da dikkat çekiyor. Şirket, elektrikli şehir içi otobüsü MD9 electriCITY’nin ilk ihracatını İsveç’e yaptı. İsveç’in ardından, Romanya’nın Buzau kentinin açtığı elektrikli otobüs ihalesine Avenue Electron model elektrikli araçlarıyla katıldı ve küresel rakiplerini geride bırakarak ipi göğüsledi. Çek Cumhuriyeti’nde Prag Ulaşım Şirketi’nin elektrikli otobüs filo sözleşmesine imza atan TEMSA, 14 otobüsten oluşan filoyu 2021 yılının sonunda teslim edecek.
“Gelişen teknolojiye öncülük ediyoruz”
Otomotiv sektörü pandemi ve çip krizi kaynaklı üretim zorlukları yaşarken TEMSA olarak üretimlerini aksatmadan sürdürdüklerini belirten TEMSA CEO’su Tolga Kaan Doğancıoğlu, pazarın daraldığı bir dönemde üretim ve ihracatta ortaya koydukları performansın güçlü şirket yapılarının bir sonucu olduğunu söylüyor. Üretim ve ihracatta ivme yaşarken gelişen teknolojiye de öncülük ettiklerini dile getiren Doğancıoğlu, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Geçtiğimiz yıl birçok otobüs şirketi pandemi nedeniyle üretime ara vermek zorunda kaldığı için bu yıl da bu kesintilerin olumsuzluklarını hissetmeye devam ediyor. Yılın ilk 9 ayında otobüs pazarında üretim ve ihracatta yaşanan daralma da yine bu olumsuzlukların bir yansıması. Bizse bu dönemde üretimdeki gücümüzle öne çıkıyoruz. Yılın ilk 9 ayında üretimde yüzde 30, ihracatta yüzde 138’lik bir artış kaydettik.
Özellikle ihracatta yaşadığımız artışta son dönemde odağımızda yer alan elektrikli otobüsler de rol oynadı. Elektrikli araç teknolojilerinde dünyanın sayılı şirketlerinden biri haline geldik. Bazı coğrafyalarda pazarın tek oyuncusu olarak sektörde oyun kurucu konumdayız. Kardeş şirketimiz Skoda Transportation ile birlikte küresel varlığımızı da sürekli artırıyoruz. Yakın zamanda tüm teknolojisiyle kendi ürettiğimiz elektrikli araçlarımız ABD pazarına giriş yapacak. Öte yandan, otonom otobüsle ilgili çalışmalarımızı son hızla sürdürüyoruz. Teknolojiye öncülük eden, akıllı ürünlerini akıllı fabrikada üreten bir şirket olarak elektrikli araçlar, akıllı araçlar ve otonom araçlara ciddi yatırım yapıyoruz. Burada yaptığımız yatırımın karşılığını da önümüzdeki dönemde daha büyük üretim hacimleri ve daha fazla ihracat olarak almaya devam edeceğiz.”