Son birkaç günde önce motorine 80, sonra da benzine 71 kuruş zam gelmişti. Akaryakıt 2021’de 79 kere zam yapılırken, fiyat artışları 2022’de de sürüyor.
Motorinin litresi 15,43, benzinin litresi 15,17 TL’ye satılıyor. 1 Şubat 2021’den bugüne kadar benzindeki zam oranı yaklaşık yüzde 111, aynı dönemde motorine yapılan zam oranıysa yaklaşık yüzde 135 oldu.
Döviz kurunun artışıyla birçok üründe olduğu gibi yüksek oranda zamlanan akaryakıt fiyatlarının doğrudan etkilediği ulaşım sektörü, durma noktasına geldi.
‘Yılı tamamlayabilecek firma çok az’
VOA Türkçe’ye konuşan firma yöneticisi Koray Öksüzoğlu otobüs firmalarının ‘iflasa daha fazla sürüklenmemesi için devletin bir an önce önlem alması gerektiğini’ vurgulayarak şunları söyledi: “Akaryakıt giderleri başta olmak üzere, araçların parça giderleri, vergi, sigorta ve kaskoları, bakımları, personel giderleri derken maliyetimiz çok yüksek. Tabii vatandaşın geliri az olduğu için biz bu artan giderlerimizi bilet fiyatlarına yansıtamıyoruz. Vatandaşlar alım güçleri olmadığı için bilet fiyatlarını yüksek görüyor ama yüksek bir zam yok. Son üç ayı baz alacak olursak akaryakıt giderlerimiz 6 küsur liradan bu gece gelen zamla birlikte 15 lira oluyor. Litrede 10 liralık bir artış söz konusu. Bizim biletlere uyguladığımız zam oranı ise yüzde 20 ile yüzde 30
Giderlerimiz yüzde 300 artarken, bilet fiyatlarımız en fazla yüzde 30 zamlandı. Otobüs işletmeleri üç aydır takibimizde yer aldığı için biliyoruz. En az 10 tane firma kapandı. Eğer böyle devam ederse ve bir önlem alınmazsa yılı tamamlayabilecek firma çok az diye görüyorum. İnsanların aldığı asgari ücret belli, haliyle insanlar bu biletleri almakta zorlanıyorlar. Bizim zam yapmamız sektör olarak çözüm değil, öncelikle bizim giderlerimizin düşmesi gerekiyor. Belirli faaliyet belgelerimiz var, bu belgelere kayıtlı otobüslere iskontolu, indirimli, ÖTV’siz yakıt sağlayabilir. Ama sektörümüze bir destek yok.”
‘Bu sektör git gide ölüyor‘
Otobüs firmalarının ‘artan maliyetlerin altından kalkamadıkları için tek tek kapanmaya başladığını’ belirten Koray Öksüzoğlu’nun kardeşi Mahmut Öksüzoğlu ise şunları söyledi: “En az üç günde bir motorine standarda bağlanmış gibi zam geliyor. Antep’ten İskenderun’a gidecek olan bir otobüsün masrafını hesaplayacak olursak; gidiş-geliş 400 kilometre olan yol uzunluğu için üç ay önce otobüsümüz 650 lira yakıt harcarken, şu anda 1300 lira yakıt ancak yetiyor.
Gaziantep’ten İstanbul’a gidiş geliş yapan bir otobüsün masrafı, yakıt, köprü ve otoban ücretleri, şoför, muavin, harcırah 15 bin lirayı buluyor. Bu zar zor kazandığımız parayı devlete ve mazotçulara aktarıyoruz. Resmen devlete çalışıyoruz. Şu anda zarar ediyoruz. Bu zararı cebimizden nereye kadar karşılayacağız bilmiyoruz. Firmalar tek tek kapanıyor. Bu sektör git gide ölüyor. Bileti alamayan vatandaş da haklı biz de haklıyız.”