Uluslararası Nakliyeciler Derneği’nin (UND) hazırladığı 2019 Ocak-Şubat verilerine göre; ihracat taşımalarında ilk iki ayda yüzde 3 düşüş yaşandı, bazı önemli Avrupa ülkelerinde ise bu oran yüzde 15’lere kadar çıktı. Buna karşın, Türki Cumhuriyetlere ve Rusya Federasyonu’na yapılan ihracat taşımaları önemli oranda arttı. Ortadoğu’da Irak’a ve Suriye’ye taşımalar hızlandı. İthalat taşımalarında da benzer durum yaşandı, Avrupa’ya yüzde 10 düşüş olurken, BDT ve Orta Asya ülkelerinden ithalat taşımaları yüzde 20 arttı.
Erman Ereke: Rusya ve Çin’e taşımalar hızlanacak
Konuyla ilgili açıklama yapan UND İcra Kurulu Başkanı Erman Ereke, “Avrupa ülkelerine yapılan ihracat taşımalarında özellikle başta gelen ülkelerde Almanya’da %5, İtalya’da %15 ve Fransa’da %7 düşüş görülmekte. BDT ve Orta Asya ülkelerine yapılan ihracat taşımalarında ise özellikle Özbekistan’a %29, Türkmenistan’a %32, Rusya’ya %21, Kazakistan’a %40 artış görülüyor. İthalat yönünde ise Avrupa’da %10 düşüş olmasına rağmen, BDT ve Orta Asya ülkelerinde %20 artış olduğu görülüyor. Türk araçlarının Avrupa’dan boş dönüşleri %47 artarken, BDT ve Orta Asya ülkelerinden boş dönüşler %40 azalmış durumda. BDT ve Orta Asya ülkelerinde ihracat ve ithalat taşımalarının daha istikrarlı görünmesini olumlu sonuçlardan biri olarak değerlendiriyoruz. Taşıma rakamları üzerinden ticaret akışına baktığımızda hem ihracat hem de ithalatta Avrupa’dan Asya ülkelerine doğru yön değiştirme olduğunu görüyoruz. Önümüzdeki dönemlerde Rusya ile ilişkilerin daha da iyileştirilmesi, TIR şoförlerine vize serbestleştirilmesinin uygulamaya girmesi, Çin ile imzalanan karayolu taşımacılığı anlaşmasının ve Özbekistan ile yenilenen karayolu taşımacılığı anlaşmasının meclisimizden geçmesiyle birlikte bölgenin öneminin daha fazla artacağını ve taşıma sayılarıyla birlikte dış ticaretimizin de hızlanacağını öngörüyoruz” dedi.
Taşımalarda Türki Cumhuriyetlerin payı artıyor
UND’nin son olarak açıkladığı 2019 Şubat ayı karayolu taşıma istatistiklerine göre; Türk araçlarının ihracat taşıma sayıları, geçen yılın şubat ayına göre yüzde 2 düşüşle 96 bin 515 adet oldu. Ocak-Şubat toplamında ise Türk araçlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 düşüşle 192 bin 16 adet ihracat taşıması gerçekleştirdi. Yabancı araçların taşıma sayıları şubat ayında yüzde 2 düşüşle 27 bin 183 adet oldu. Ocak-Şubat toplamında ise yabancı araçlar yüzde 3 düşüşle 51 bin 347 adet ihracat taşıması yaptı. Türkiye’nin ihracat taşımasında, Türk ve yabancı araçlar genel toplamında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 düşüşle 243 bin 363 adet ihracat taşıması gerçekleştirdi. Irak ve Suriye’ye geçen yılın aynı dönemine göre artış olması nedeniyle bölgesel olarak sadece Ortadoğu ülkelerine ihracat taşımalarının yüzde 1 artış gösterdiği dikkat çekiyor. Diğer tüm bölgelerde ihracat taşımalarında düşüş görülüyor. Avrupa taşımalarında en önemli pazarlar olan Almanya’ya yüzde 5, İtalya’ya yüzde 15, Fransa’ya ise yüzde 7 düşüş dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine toplamda yüzde 1 düşüş yaşandı. BDT ve Orta Asya ülkelerinde ise Rusya Federasyonu’na yüzde 21 olmak üzere Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan ve Kırgızistan’ın içerisinde olduğu Türki Cumhuriyetlerin tümüne taşımacılık sayılarının ciddi oranlarda arttığı görülüyor. Nahcivan’a ise diğer ülkelerin aksine yüzde 70 oranında ciddi düşüş söz konusu.
2019 Ocak-Şubat toplamında Türkiye’nin ihracat yükünü taşıyan yabancı araçlar arasında en büyük paya sahip Bulgaristan taşıma sayısını yüzde 2 artırırken, Sırbistan plakalı araçlarda ise yüzde 23 artış dikkat çekti.
İthalat taşımalarında % 14 düşüş
Türk araçlarının şubat ayında ithalat taşıma sayıları yüzde 4 düşüşle 33 bin 722 adet oldu. Ocak-Şubat toplamında ise Türk araçlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 düşüşle 60 bin 517 adet ithalat taşıması gerçekleştirdi. Yabancı araçların taşıma sayıları şubat ayında yüzde 15 düşüşle 15 bin 747 adet oldu. Ocak-Şubat toplamında ise yabancı araçlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 düşüşle 29 bin 719 adet ithalat taşıması gerçekleştirdi. Türkiye’nin ithalat taşımasında, Türk ve yabancı araçlar genel toplamında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 düşüşle 90 bin 236 adet ithalat taşıması gerçekleştirdi.
Batı Avrupa araçlarının boş girişinde % 567 artış
İthalat taşımalarındaki büyük düşüşe bağlı olarak, Türk taşımacıların Ocak-Şubat döneminde özellikle Avrupa ülkelerinden boş dönüş sayıları toplamda yüzde 50’e yakın arttı. Batı Avrupa, Doğu Avrupa ve Güney Avrupa ülkelerinde boş dönüş sayılarındaki artış daha fazla oldu. Yabancı araçların Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye boş girişleri sayıları ise yüzde 82 oranında arttı. Özellikle Batı Avrupa’dan boş dönüş sayıları hızlandı. Türk araçların batı Avrupa’dan boş dönüşleri yüzde 391 oranında artarken, yabancı araçların artış oranı ise yüzde 567 oldu. Ocak-Şubat 2019 döneminde sadece Avrupa’dan 18 bin 683 adet yabancı araç yük almak üzere ülkemize boş giriş yaptı. Boş giriş yapan yabancı araçların başında yüzde 102 artış ve 5 bin 722 adetle Bulgaristan, ardından Gürcistan ve Romanya geliyor. Türk taşımacılar aylık 70 bin araçla ile kendi ülkelerine boş dönüş yaparken, yabancı araçlar ise aylık 14 bin adet boş giriş yaptı.
Almanya Türkiye’yi transit güzergâh yaptı
Türkiye üzerinden yapılan transit taşımalara bakıldığında Türk ve yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor. Transit taşımaları Türkiye üzerinden yapan araçlarda ise yoğunlukta olarak İran dikkat çekiyor. Öte yandan Almanya’nın Türkiye’yi transit güzergâh olarak kullanmaya başlaması dikkat çekerken, bu ülkelerin ardından komşu ülkeler Bulgaristan, Gürcistan ve Azerbaycan geliyor. Türk araçları ise geçen yılın aynı dönemine göre transit taşımalarda yüzde 12 artış sağladı, ağırlıklı olarak Irak’a ve Azerbaycan’a taşıma gerçekleştirdi.
Boş girişler
Türk araçları boş giriş sayılarında düşüş yaşamalarına rağmen Yabancı araçlar ise Türkiye’ye boş girişler sayılarını %37 oranında artırdılar. Boş giriş yapan yabancı araçların başında %102 artış ve 5.722 adet ile Bulgaristan gelmektedir. Hemen ardından %11 düşüş ve 3.921 adet ile Gürcistan, %68 artış ve 3.515 adet ile Romanya gelmektedir.
Türk taşımacılar; Avrupa’dan aylık ~6.700 araç, Irak ve Suriye’den ~45.000 araç, Azerbaycan ve Gürcistan’dan ~12.000 araç, İran’dan ~1.700 araç, Rusya’dan ~400 araç ile aylık ~70.000 araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yapıyorlar. Yabancı araçlar ise aylık ~14.000 adet boş giriş yapıyor.
Türk taşımacılar ithalat taşımalarında %11 oranında düşüş yaşadılar, bu düşüş Ocak-Şubat 2019 döneminde özellikle Avrupa ülkelerinden Boş dönüş sayılarının toplamda %50’e yakın ciddi bir oranda artmasına sebep oldu, Aşağıdaki tablolardan da görülebileceği üzere özellikle Batı Avrupa, Doğu Avrupa ve Güney Avrupa ülkelerinde boş dönüş sayılarımız ciddi oranlarda artmıştır. Yabancı araçların Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye boş girişleri sayıları ise %82 oranında artış ile Türk araçlarına kıyasla oransal hem de sayısal olarak daha fazla artmış durumdadır. Ocak-Şubat 2019 döneminde sadece Avrupa’dan 18.683 adet yabancı araç ülkemize boş giriş yük almak üzere ülkemize giriş yaptı. BDT ülkelerinden yapılan boş giriş sayısının düşmesi ve gene bu ülkelere yapılan ihracat taşımalarının daha istikrarlı görünmesi ise sevindirici bir durumdur.
Transit taşımalar
Türkiye üzerinden yapılan Transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve Yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor. Transit taşımaları ülkemiz üzerinden yapan araçlarda ise yoğunlukta olarak İran dikkat çekmektedir, geçen yılın aynı dönemine göre %28 düşüş göstermesine rağmen en yoğun Transit taşımayı İran araçları gerçekleştiriyor. Almanya’nın da Türkiye’yi transit güzergâh olarak kullanmaya başladığı dikkat çekiyor, bu ülkelerin ardından komşu ülkelerimizi Bulgaristan, Gürcistan ve Azerbaycan geliyor. Türk araçlarının ise geçen yılın aynı dönemine göre transit taşımalarda %12 artış göstermesi dikkat çekmektedir. Türk araçları transit olarak yoğunlukla Irak’a ve Azerbaycan’a taşıma gerçekleştirmektedir.