Ağustos ayı taşımacılık sayıları üzerinden genel bir değerlendirme yaptığımızda, Türk ve yabancı araçlar Ocak-Ağustos toplamında geçen yılın aynı dönemine göre %4 artış ile 1.052.813 adet ihracat taşıması gerçekleştirilmiş oldu ve böylece taşımacılık sektörü ilk defa Ağustos ayında 1 milyon adet ihracat taşımasını üzerine çıkmış oldu. İhracat taşımalarımızın %78 Türk, %22 ise yabancı araçlarca taşınmıştır.Türk araçlarının geçen yılın Ağustos ayında 88.587 adet olan ihracat taşıma sayıları 2019 yılı Ağustos ayında %11 artış ile 98.558 adet oldu. Türk araçlar geçen yılın aynı dönemine göre ise Ocak-Ağustos toplamında %5 artış ile toplam 818.704 adet ihracat taşıması gerçekleştirdiler.
Transit taşımalarda yetersiz belge sorunları düşüş sebebidir
İhracat yaptığımız önemli Avrupa ülkelerine başta Almanya -%4, İtalya -%14 ve Fransa -%11 olmak üzere taşıma sayılarımızın düşmesi dikkat çekmektedir. Avrupa ülkelerine toplamda %1 düşüş yaşanmıştır. Orta Avrupa ve Batı Avrupa ülkelerine yapılan taşımalarımız ihracat parametreleri dışında incelendiğinde, transit geçiş koridorlarında yaşanan yetersiz geçiş belgesi kotası ve transit taşıma engellemeleri düşüş sebebi olmaya devam etmektedir. Halihazırda Macaristan belgelerinin kısıtlı olması ve güzergâh üzerindeki ülkelerde transit geçiş belgesi sorunları sebebiyle taşımalar farklı güzergahlar üzerinden yüksek maliyetlerle yapılmaktadır. Yakın zamanda gerçekleştirilen Türkiye-Çekya çalışma yemeğinde de Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan, TOBB Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu ve Bakanlıklarımızın değerli bürokratlarınca da transit taşımaların serbestleştirilmesi gündeme gelmiştir.
Türkiye'nin Rusya ile olan ilişkileri Türk taşımacılarını olumlu etkiliyor
Türkiye Cumhuriyetlere yapılan ihracat taşımalarımız ise önemli derecede artmıştır. Türkiye Cumhuriyetleri arasında büyük artışın olduğu Özbekistan’a ve büyük bir potansiyele sahip olan Rusya’ya yeterli sayıda geçiş belgemizin olmaması ve Rusya’ya/Rusya’dan yapacağımız taşımalarda vize sorunları yaşanması bölgeye olan ihracatımızın gelişimini engellemekteydi. Yakın zamanda Rusya vizesinin çözüme kavuşturulması ve Özbekistan belge sayısının arttırılmasının olumlu etkilerini daha ilk aydan görmeye başlamıştık, 1 Eylül’den itibaren Azerbaycan vizesinin de kaldırılmasıyla birlikte önümüzdeki dönemlerde bu bölgelere ihracatımızın ve ticaretimizin artarak devam edeceği öngörülmektedir.
Körfez ülkeler ile Türkiye arasında bir koridor oluşması faydalı olacaktır.
Ortadoğu ülkelerinde Irak’a, Suriye’ye ve İran’a taşımalar daha istikrarlı devam etmekte olmasına rağmen körfez ülkelerine yapılan taşıma sayılarında düşüşler görülmektedir. Körfez İş Birliği Ülkeleri’ne yüksek ulaşım maliyetleri ve transit güzergâh sorunları devam etmekte, açılan Suriye-Ürdün sınır kapısında maliyetlerin fazla olması ve güvenlik sorunları olması sebebiyle Türk taşımacılarca bu alternatif kullanılamamaktadır. Körfez İş Birliği Ülkeleri ile Türkiye arasında uygun maliyetli bir koridor oluşturulması durumunda taşımaların artması beklenmektedir. Ortadoğu bölgesine yapılan ihracat taşıma sayılarımızda Ocak-Ağustos toplamında geçen yılın aynı dönemine göre %11 artış yaşanmıştır.
İthalat taşımalarımızda Avrupa ülkelerinden -%6 düşüş, Ortadoğu ülkelerinden ise -%19 düşüş olmasına rağmen BDT ve Orta Asya ülkelerinden %20 oranında artış olması dikkat çekmektedir. İthalat taşımalarında Ocak-Ağustos toplamında da yaşanan -%6 düşüş, taşımacılarımızın dönüş yönünde çok ciddi sorunlarla karşılaştığının göstergesidir. Bu düşüş özellikle Avrupa ülkelerinden boş dönüş sayılarının toplamda %14 artmasına sebep oldu, yabancı araçların ise Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye boş giriş sayıları %47 oranında arttı. Ocak-Ağustos 2019 döneminde sadece Avrupa’dan 76.000 adetten fazla yabancı araç ülkemize yük almak üzere boş giriş yapmıştır.
BDT ve Orta Asya ülkelerinden yapılan boş giriş sayısının düşmesi ve yine bu ülkelere yapılan ihracat ve ithalat taşımalarının daha istikrarlı görünmesi olumlu sonuçlardandır. Yapılan incelemelerde ihracat ve ithalat taşımalarımızın Avrupa’dan Asya ülkelerine doğru yön değiştirdiği, önümüzdeki dönemlerde Rusya ile iyileştirilen ilişkilerin etkisi, Çin ile imzalanan karayolu taşımacılığı anlaşmasının ve Özbekistan ile yenilenen karayolu taşımacılığı anlaşmasının da meclisimizden geçmesiyle birlikte bölgenin öneminin ve taşıma sayıları ile dış ticaretimizin artacağı ön görülmektedir.