PwC, 24.’sünü gerçekleştirdiği geleneksel yıllık Küresel CEO Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Araştırma, Covid-19 aşı geliştirme süreci, ABD başkanlık seçimleri ve İngiltere ile AB arasındaki Brexit pazarlıkları da dikkate alınarak, ilk defa önceki yılın sonunda değil, 2021’in ocak ve şubat aylarında gerçekleştirildi ve 55 ülke ile bölgeden 5.050 CEO’nun katılımıyla tamamlandı. Araştırmanın en dikkat çekici sonucu, global CEO’ların %76’sı ağır bir küresel pandemi yılını geride bıraktıktan sonra 2021 içinde ekonomik büyüme bekliyor. CEO’ların risk tanımları içinde pandemiyle ilgili gelişmeler birinci sırada gelirken, siber ataklar ve dezenformasyon alt başlıklarını içeren siber tehditler de iş dünyasının önemli sorunları arasında görülüyor. Araştırmaya göre CEO’lar, iklim değişimi konusunda ise hemfikir değil; araştırmaya katılan yöneticilerinin %30’u iklim değişiklikleri hakkında çok ciddi endişe belirtirken, %60’ı ise iklim değişikliğine yönetimsel açıdan stratejik riskler arasında görmüyor.

Türkiye’den de 70 CEO’nun katıldığı PwC’nin araştırması, küresel GSMH’nin %3,5 daraldığı bir yılı takiben, CEO’ların 2021’de ekonomik büyüme hızında artış beklediklerini saptadı. PwC’nin 2018 yılındaki araştırmasının “iyimserlik rekorunu” 20 puanla aşan 2021 sonuçları, dünyanın tüm bölgelerinde ekonomik büyüme için oldukça pozitif bir beklenti olduğunu öne çıkardı. Türk CEO’ların %70’inin büyüme beklentisinde olduğunu saptayan araştırma, bu pozitif beklentinin sadece küresel büyüme için değil, CEO’ların kendi kurumları için de geçerli olduğunu belirledi. 2020 yılında şirketlerinin büyümesi için ilk 4 pazarı ABD (%29,7), Çin (%28,5), Almanya (%12,8) ve Hindistan (%9,4) olarak özetleyen küresel CEO’lar, 2021’de ABD pazarından Çin’e kıyasla daha yüksek büyüme beklediklerini belirtti ve Brexit sonrası İngiltere’yi de listelerinin ilk 4’üne aldı; ABD (%34,7), Çin (%28,1), Almanya (%16,6) ve İngiltere (%11,4).

Araştırma, CEO’ların, geleceğe pozitif baksalar da küresel ekonomi önünde ciddi tehditler gördüklerini de belgeliyor. Birinci tehdidi Pandemi olarak gören CEO’lar, aşılama programında önemli bir mesafe alınsa bile tüketici davranışlarının hemen düzelmeyeceğini öngörüyor. CEO’lar dijital dönüşümü önemli bir büyüme alanı olarak görseler de siber ataklar, dezenformasyon ve dijital dolandırıcılık gibi kavramları tehdit listesinin başına koyuyorlar. 2020 yılında tehditleri sırasıyla aşırı regülasyon (%36), ticaret savaşları (%35), ekonomik büyümede belirsizlik (%34) ve siber ataklar (%33) olarak gören CEO’ların 2021 tehdit listesi ise Pandemi ve diğer sağlık krizleri (%52), siber ataklar (%47), aşırı regülasyon (%42) ve politika belirsizliği (%38) olarak sıralanıyor. Dezenformasyon 2020 tehdit listesinde %16 ile 20. sırada yer alırken, aynı konu 2021’de %28 ile 10. sıraya yükseldi.

 PwC Türkiye Kıdemli Ortağı Cenk Ulu, araştırmanın sonuçlarıyla ilgili olarak şunları söyledi: “Araştırmamıza katılan CEO’ların Türkiye dahil dünyanın çok farklı bölgelerinde birbirlerine çok yakın beklentiler içinde olması, iş dünyasının 2021’i bir ribaunt senesi olarak gördüğünü ortaya çıkarıyor. Küresel iş dünyası, pandemi, ekonomik kriz, iklim krizi, bazı sosyal, politik ve ticaret dinamikleri nedeniyle oldukça zor bir yılı geride bıraktı. Bu sorunların çoğu aynı şiddette devam etse de iş dünyasının geleceğe umutla bakması, yeniden büyüme ve refah konularında istisnasız her coğrafyada iyimser bir bakış açısına sahip olması 2020 yılının en büyük kazanımı olabilir. Tarihe geçen bu yılın çok şeyi değiştirdiğini ama umutlarımızı zayıflatmak yerine hiç olmadığı kadar kuvvetlendirdiğini söyleyebiliriz. Araştırmanın Türkiye verilerine yakından baktığımızda, katılımcı CEO’larımızın %59’u önümüzdeki 3 yıl içinde kurumlarında büyüme gerçekleştireceklerini ifade ediyor” dedi.

İklim değişikliği Türkiye’deki CEO’ların radarında

Cenk Ulu Türkiye’deki CEO’ların en büyük büyüme pazarlarını sırasıyla ABD, Almanya, İngiltere, Çin  ve Rusya olarak gördüğümü belirtti ve Türk iş dünyasının ekonomi tehdit eden unsurlar sıralamasında küresel meslektaşlarından önemli bir noktada ayrıştıklarını iletti. Ulu, “Türk CEO’lar, ekonomi üzerindeki en büyük tehditleri pandemi ve diğer sağlık krizleri (%64), döviz kurunda dalgalanma (%63), politika belirsizliği (%56) ve iklim değişikliği (%51) olarak görüyor. İklim değişikliği maddesi özellikle önemsiyoruz zira küresel tehdit sıralamasında bu madde %30’luk oranla 9. sırada görülürken, Türk iş dünyasının konuyu 5. sırada çok daha fazla ciddiye aldığını görebiliyoruz. Türk iş dünyasının bu perspektifini, Covid-19 krizi sonrası yatırım planlarında, Sürdürülebilirlik ve ESG (Enviromental Social Governance / Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetişim) konusunun öncelikli ele alınmasından da anlayabiliyoruz.” dedi.

Araştırmadan bazı sonuçlar…