Tezeller’in Otobüs Sektöründeki Hedeflerinde CNG’de var
Tezeller Yönetim Kurulu Başkanı Murat Zanat ile Tezeller firmasının hedeflerini, projelerini ve bugünü değerlendirdiğimiz bir röportaj gerçekleştirdik.
Tezeller firması olarak seri ve stoklu üretime geçtiklerini belirten Tezeller Yönetim Kurulu Başkanı Murat Zanat, otobüslerinin tamamının el ile üretilmesinden dolayı kaliteli ve sağlam olduğunu belirtti. Zanat hedefleri arasında körüklü otobüs, 7,5 ve 6 metre küçük otobüs ve askeri tertip aracı üretmek olduğunu da sözlerine ekledi. Alçak tabanlı otobüs olarak üretilen araçlarla ilgili kamuoyunda bir furya oluştuğunu belirten Zanat, alçak tabanlı otobüsleri stoklu olarak üretime devam edeceklerini belirtti. Tezeller firması olarak şuanda aylık kaç adet üretim kapasiteniz var?
12 metre alçak tabanlı olarak şuanda aylık 15 adet üretiyoruz. 2012’de 20’ye, 2013’te ise bu rakamı 35’e çıkarmayı hedefliyoruz. Daha önceleri bizim gibi üreticiler önce sipariş alırdı ve daha sonra üretime geçerdi ancak şuan biz stoklu üretime geçtik. Aylık 15 adet alçak tabanlı otobüs üretiyoruz ve bayilerimize dağıtıyoruz. Onlarda satışlarını gerçekleştiriyor. 2012 Temmuz ayı itibariyle basamaklılara lift takılması ve alçak tabanlılara geçişle ilgili neler söylemek istersiniz?
Ben bu konunun çok netleştiğine inanmıyorum. Şöyle bir şeyde var basamaklılara lift katılarak bu olay çözülecekse neden insanlar 350 bin TL verip otobüs alsın. Bu konuda da somut olarak atılmış bir adım yok. Eğer basamaklılar tamamen kaldırılır ise üreticilere açısından ciddi bir ivme yakalanır. Alternatif yakıtlarla ilgili ne tür çalışmalar yapıyorsunuz? Hangi aşamadasınız?
Alternatif yakıtlarla ilgili birçok çalışma yaptım. Fuarlara ve eğitimlere katıldım. Eğer kısmet olursa CNG’li otobüs üretimine başlamayı düşünüyorum. Motorların siparişini verdim. Motorlar geldi. Prototip olarak üretime başladım. Belgelendirme işlemleri ve diğer işlemleriyle birlikte 2013’ün ortalarında yürür hale getirmeyi hedefliyoruz. Ve bununla ilgili Türkiye içinden 25 adet sipariş de aldım. Tezeller firmasını nerelerde görmek istiyorsunuz, hedefleriniz nelerdir?
Şimdi nasıl otomobilin nasıl el ile yapılanı çok kaliteli ve güvenliyse Bende Tezeller markasını öyle bir noktaya taşımak istiyorum. Benim yılda 50 bin gibi bir üretim hedefim yok. Az üreteyim ama kaliteli üreteyim hedefim var benim. Yılda 450-500 üreteyim ama adam akıllı üreteyim. Piyasada üretilen ve tekerlekleri dönen açarların kalitesini nasıl görüyorsunuz?
Sonuçta bir emek verilmiş ve hepsi kalitelidir. Ama bazılarının artıları daha fazla. Ben bu konuda kendimi avantajlı görüyorum. Çok ciddi araştırmalar yaparak alçak tabanlı otobüs üretimine girdim, Anketler yaptım, şoförlerden görüş aldım. O yüzden kendimi şanslı görüyorum. Piyasada yürüyen otobüslerin eksiklerinde yola çıkarak otobüs üretimine başladık. Birde şunu söylemek istiyorum. Otobüs üretimi elle yapılan bir üretimdir. Şimdi birçok üretici bu işi makineleştirdi. Eski otobüslerle şimdi üretilen otobüsler arasında O yüzden çok ciddi kalite farkı var. Otobüs üretimi elle yapılmalı, çünkü o bir sanattır. Halk otobüsçüler arasında “otobüsler çok pahalı” diye bir söylenti dolaşıyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
Otobüs üretimi çok ciddi mesai ve emek harcayarak yapılan bir olay. Ben üreticiyim ama öyle çok ciddi kar marjları yok bu sektörde. Bir otobüs 6500 parçadan oluşuyor. O yüzden otobüs fiyatlarının öyle çok bahsedildiği gibi pahalı olmadığını düşünüyorum. Ama bazı markalar var onlarda kendi markalarını satıyorlar dolayısıyla biraz pahalı. Müşteriler bizim gibi üreticilerin olması dolayısıyla şükretmesi gerekir. Aynı ürünü bizden daha düşük fiyatlara alabiliyorlar. Azerbaycan’la ilgili olan durum nedir? Bir ortaklık söz konusu mu?
Azerbaycan’ın Azauto firması ile bir ortaklık kurduk ve adımızı Tezauto olarak değiştirdik. Bu ortaklık bize çok ciddi bir finansal güç sağlamış oldu. Daha önceden ticaret yaptığım bir şirketi beraber böyle bir yola girdik. İki şirket adına da çok yararlı olacağını düşünüyorum. Otobüslerinizde yerlilik oranı nedir?
Büyük parçalar olarak 100 parça diyebilirim. Karoseri de koltuk hariç tüm parçaları biz üretiyoruz. Ürettiğiniz otobüslerde yakıt tüketimini düşürmek için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
Bizim aracımız diğer firmalardan farklı ve daha hafif olsun diye bir çalışma yaptık. Aracımız komple alüminyum, tavan, arka ve ön tarafı fiberglas. Aracımda hiç sac yoktur. Bir de özel ve hafif profiller kullanıyorum. Alt yapı tüm üreticilerde zaten aynı. Biz karoseri de yaptığımız değişiklikler ile yakıt tasarrufu sağlıyoruz. Müşterilerimden bu konuda aldığım geri dönüşler çok iyi. Öğneğin aynı hat üzerinde gidip gelen farklı bir marka otobüs ve Tezeller’in otobüsü arasında bin liralık bir tasarruf farkı var. Bu oluşan fark sonucunda Tezeller’in otobüsünü kullanan şoförün maaşı bedavaya gelmiş oluyor. Bu tasarrufu iki katına çıkarmak içinde ciddi çalışmalar yapıyoruz. Yakında meyvelerini verecek. Tezeller’in Türkiye’de kaç servis noktası var?
Türkiye’deki ve Dünya’daki tüm Man servisleri ile protokolümüz var. Hepsi bizim yetkili servisimiz. İstanbul Anadolu ve Avrupa Yakası’nda 7/24 halk otobüslerin kullanması için mobil ve sabit servisimiz var. Yolda otobüs arızalandığı takdirde mobil servisimiz direkt müdahale edebiliyor. Güzel de bir bayilik sistemi kurduk. İstanbul’da bu konuda çok iyi çalışıyoruz. Servis noktasında hiçbir otobüs bekleme yapmadan, sorunu direkt çözülebiliyor. 2012 ve daha ilerisi için yeni araç çalışmalarınız var mı? Körüklü otobüs üretimine başlayacak mısınız?
Körüklü otobüslerle ilgili çalışmalarımız var ama daha öncesi CNG’li otobüs üretimi. 6 ile 7,5 metre otobüs üretimine de nasip olursa 2013 ortalarında başlayacağız. Şuan askeri araç üretimimiz var. Bir ülkenin savunma bakanlığı için 5 adetlik bir prototip çalışması yaptık. Çok ciddi bir başarı sağladığımızı düşünüyorum. Ülkemizden ve devletimizden gerekli destek gelir ise ben bu araçları seri olarak da üretebilirim. Patentinden, tasarımına kadar tamamı Tezeller olan bir araç. Destek verilir ise ben bu aracın tip onayını da alır, üretirim. Abdullah Karlıdağ www.tasimacilar.com 25.04.2012/18:23