Biz genel olarak, eğitimi sevmeyiz , gereksiz görürüz.Teorik bilgi sahibi olmadan, doğrudan uygulamaya geçeriz.Hata yaparak öğreniriz.Ancak bunun maliyeti çok yüksektir, ama bunun da farkına varamayız.Bunu takograf uygulamaları konusunda bir kere daha yaşadık.Takograf uygulaması  mevzuatımıza 2000 yılında girmiş olmasına ve  dijital takograf zorunluluğu 2010 yılında başlamış olmasına rağmen, takograf konusunda yapılan hatalara şaşmamak elde değildir.Tabii, ilgili  denetim birimleri ve bürokraside de aynı eksiklik mevcuttur.Ancak, şu anda konumuz lojistik sektörüdür.

Türkiye’nin taraf olduğu uluslar arası sözleşmelerde belirtilen yükümlülüklerin,milli mevzuatımızda belirtilmemiş olması, bizi sorumluluktan kurtarmamaktadır.Anayasamızın 90 ncı maddesine göre, TBMM tarafından usulüne uygun olarak kabul edilmiş uluslar arası sözleşmeler, milli mevzuatımızın üstündedir ve anayasaya aykırılığı nedeni ile Anayasa Mahkemesi’ne götürülemez.Yani, milli mevzuat ta belirtilmemiş te olsa, uluslar arası sözleşmelerin hükümleri bizim için bağlayıcıdır.

Kimlerin eğitilmesi gerekli veya zorunludur? Yürürlükteki mevzuat hükümleri.

AETR  (Uluslar arası Karayolu Taşımacılığında çalışan mürettebatın çalışma koşularına dair Avrupa Sözleşmesi) sözleşmesine göre;Taşıma şirketleri, yükü taşınan şirketler, forwarder’lar, tur operatörleri, taşıma yüklenicileri, alt yükleniciler ve sürücü ajansları, bu sözleşmede belirtilen kurallara uygun çalışılmasını sağlamakla yükümlüdürler.Belirtilen firmaların operasyon sorumlularının ve filo yöneticilerinin eğitim alması gerekli, sürücülerin eğitim alması ise zorunludur.Sürücünün gerekli eğitimi almadığı tespit edildiğinde, ceza sadece şirkete kesilecektir.Konu ile ilgili yasal dayanaklar aşağıda detaylı olarak belirtilmiştir. AETR sözleşmesi, takograf konusu ile ilgili başta teknik konular olmak üzere, AB 3821/85 EEC yönetmeliğine atıf yapmaktadır. 3821/85 EEC Yönetmeliği, 165/2014 EU yönetmeliği tarafından yürürlükten kaldırmıştır.165/2014 EU yönetmliği , uluslar arası sözleşmelerde ve konu ile ilgili mevzuatta 3821/85 EEC yönetmeliğine yapılan atıfların, otomatik olarak 165/2014 EU yönetmeliğine yapılmış sayılacağını da hükme bağlamıştır.

Sürücülere eğitim verilmesi zorunluluğu:

Firmalar, sürücülerine takograf kullanımı konusunda eğitim vermek/verdirmek ve talep edildiğinde bunu belgelemekle yükümlüdürler.

21 Mayıs 2010 tarihli ve 27587 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan; Uluslar arası Karayolu Taşımacılığı Yapan Araçlarda Kullanılan Takograf Cihazları Hakkında Yönetmelik, AETR Sözleşmesi, AB nin 3821/85/EEC ve 561/2006 EC yönetmelikleri ve bu yönetmeliklerde değişiklik yapan çeşitli yönetmeliklere dayandırılarak hazırlanmış ve yürürlüğe sokulmuştur.

Karayolları Trafik Yönetmeliği:

Karayolları Trafik Yönetmeliği Madde 98; B) bendi a) alt bendi 4) fıkrası:

Yük ve yolcu nakliyatı  yapan kuruluş  yetkililerinin, şoförlerin çalışma sürelerini ve bu süre içerisindeki kural dışı  hareketlerini izlemeleri ve kuralları  ihlal etmeyi itiyat haline getiren şoförleri eğitmeleri ve bu konuda önleyici tedbirler almaları, gerektiğini belirtmektedir.

AETR (Uluslararası Karayolu Taşımacılığında Çalışan Mürettebatın Çalışma Koşullarına Dair Avrupa Sözleşmesi) sözleşmesi, Madde 11, 1 nci bend:

Müteşebbisler,  taşıma operasyonlarını bu sözleşmenin kurallarına uygun şekilde organize etmeli, sürücülere, kurallara uygun hareket edebilmeleri için gerekli talimatları vermelidirler.

AB, 560 /2006 EC (Karayolu Taşımacılığı ile ilgili bazı sosyal  mevzuatın harmonizasyonu Yönetmeliği), Madde10:

 2.Taşıma şirketi, paragraf 1 de belirtilen sürücülerin çalışma sürelerini, 821/85 EEC yönetmeliği ve bu yönetmeliğin II bölümünde belirtilen esaslar uygun olacak şekilde organize etmelidir. Taşıma şirketi, 3821/85 EEC Yönetmeliği ve bu yönetmeliğin II bölümünde belirtilen kurallara uyulması için, sürücüleri iyice bilgilendirmeli ve düzenli olarak kontrol etmelidir.

4. Taşıma şirketleri, yükü taşınan şirketler, forwarderler, tur operatörleri, ana yükleniciler ve alt yükleniciler ile sürücü ajansları, tüm taşıma faaliyetlerini bu yönetmelikte belirtilen esaslara uyacak şekilde organize etmelidirler.

AB ,3821/85 EEC (Karayolu taşımacılığında kullanılan takograf cihazları yönetmeliği) yönetmeliği,

Madde 13;
İşveren ve sürücüler, bir taraftan takografın, diğer taraftan araç bir dijital Takograf ile donatılmış ise, bu takografı kullanmak için gerekli olan sürücü kartının doğru şekilde çalışmasını ve mevzuata uygun şekilde kullanılmasını sağlayacaklardır.

AB,165/2014 EU (Karayolu taşımacılığında kullanılan Takograf cihazları yönetmeliği), 3821/85 EEC Yönetmeliğini yürürlükten kaldırmıştır. Madde 33;

Taşıma şirketlerinin sorumlulukları;
1. Taşıma şirketleri, sürücülerin, takografları, analog veya dijital olabilir, doğru şekilde kullanılmasını sağlayacak şekilde ve   yeterli düzeyde eğitilmesinden ve bilgilendirmesinden sorumludurlar. Sürücüleri, takografların doğru şekilde kullanmasını sağlamak üzere düzenli kontrol etmelidirler. Şirketler sürücülerine, dolaylı veya dolaysız olarak, takografların kötü maksatla kullanılmasına neden olabilecek inisiyatif veremezler.

 Yukardaki açıklamalardan görülebileceği gibi, firmaların sürücülere, sürüş ve dinlenme süreleri ile Takograf kullanımı konusunda eğitim vermesi/ verdirmesi gerekmektedir. Ayrıca bu eğitimi belgelendirebilmesi de gerekmektedir. Takograf eğitimleri, araç üzerinde verilemez, çünkü takografa ve sürücü kartlarına kaydedilen veriler, ihlal olarak değerlendirilecektir.

Bu eğitimler, resimde görülen Takograf simülatörleri kullanılarak, bilgisayar destekli dersliklerde verilmelidir. Uygulama bu simülatörler üzerinde yapılacaktır. Uygulamasız eğitim verimsiz olacaktır. Bununda ötesinde eğitimi verecek personelin gerek uluslararası ve gerek milli mevzuata hakim olması, ayrıca piyasadaki her marka ve model analog ve dijital takografın kullanılmasını bilmesi gerekir. Eğitim almayı düşünen firmaların yukarda belirtilen hususları göz önünde bulundurmaları önerilir. Şirketlerin bir çoğu, sürücüler sürelere uymasına rağmen, takografa doğru bilgi giremediklerinden ceza yemektedirler. Unutmayın, eğitim masraf değil tasarruftur!