15 Haziran 2019 tarihinde,  AB ülkelerinde yeni tescil edilen ticari araçlarda akıllı takograf  kullanılması  zorunlu olmuştur. Ya AETR ülkeleri ne yapacak? Türkiye’nin yaklaşımı nedir? Akıllı takografların kullanılmaya başlaması ile sürücüler, firmalar, takograf servisleri ve kontrol ekipleri için neler değişecek? Bu  yazıda bu sorulara cevap bulmaya çalışacağız.

Türkiye’ninde dahil olduğu AETR ülkelerinin bu tarihte mi  veya daha sonraki bir tarihte mi bu uygulamaya geçeceği henüz belli olmamıştır. Cenevre ‘de BMAEK (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu) ’ de müzakereler devam etmektedir. Takograf cihazı tarafında ise, şu an itibarı ile, Continental VDO DTCO 1381 V4.0   ve Stoneridge Se5000-8 modelleri  akıllı takograf olarak tip onayı almış durumdadır.

    Continental VDO DTCO 1381 V4.0                                                               Stoneridge Se5000-8

Akıllı takografların ne gibi ek özellikleri olacaktır?

- Kısa mesafe iletişim sistemi; Yol kenarı denetim istasyonlarına kurulacak alıcılara, takograf ile ilgili şu bilgileri aktaracaktır;

- En son güvenlik ihlali,

- En uzun güç kesintisi,

- Sensör arızası,

- Hareket  bilgisi hataları,

- Geçersiz kart ile sürüş,

- Sürüş esnasında kart takılması,

- Saat ayar işlemleri,

- En son iki kalibrasyonla ilgili bilgiler, tarihleri ile birlikte,

- Araç tescil bilgileri,

- Takograf tarafından kaydedilen hız  verileri,

• GNSS GPS araç takip sistemi entegrasyonu. Toplam her üç saatlik sürüş sonunda Km  bilgisini ve coğrafi koordinatı kaydedecektir.
• Diğer tip onaylı  ITS (Akıllı Ulaşım Sistemleri) cihazlarının takılması için üniversal arabirimi olacaktır.
• Veri indirme süresi daha kısa olacaktır.
• Yeni nesil hareket sensörü (Kitas 4.0) ile kullanılacaktır.
• EK olarak alınabilecek bir bluetooth cihazı ile ,sürücü kart verilerini cep telefonu veya tablet PC’ye aktararak, sürü ve dinlenme sürelerini daha iyi kontrol edebilecektir (Mevcut takografların bazılarında da bu özellik  vardır)
• Aynı şekilde, sürücü cep telefonu veya tablet pc üzerinden, elle girilmesi gereken bilgileri takografa girebilecektir.
• Araç üstü tartı cihazı ile entege edilecektir.
• Servis kartı ve kontrol (Polis) kartı  değişecektir.

• Takograf Servisleri;

• Yeni servis kartı alacaklardır.Mevcut servis kartları ile akıllı takobgrafların montajını ve kalibrasyonunu yapamayacaklardır.
• Takograf servislerinin eğitimlerinin güncellenmesi gerekecektir.
• Yazılımı yükseltilebilen kalibrasyon cihazlarının yazılımını yükseltmek zorunda kalacaklardır.Yazılımı yükseltilemeyen  tür kalibrasyon cihaz olan servisler, yeni kalibrasyon cihazı almak zorunda kalacaklardır.
• Akıllı takografların mühürleri ve mühürleme şekli, mevcut takograf mühürlerinden farklıdır. Yeni tip mühür ve mühürleme ekipmanı almaları gerekecektir.
• Veri indirme cihazlarının güncellenmesi gerekecektir.Veri indirme cihazlarını güncellemek mümkün değilse, yeni veri indirme cihazı almaları gerekecektir.
• Veri analiz yazılımlarının güncellenmesi gerekecektir.

• Trafik Kontrol Ekipleri;

• Yeni kontrol kartları almak zorundadırlar. Aksi taktirde akıllı takograf kullanan sürücüleri denetleyemeyecekler. AETR ülkeleri için uygulama ertelenirse, yabancı akıllı takograf takılı araçlar için ülkemiz CENNET olacak.
• Denetimde kullanacakları analiz yazılımlarının güncellenmesi gerekecektir.
• Denetimlerde kullandıkları veri indirme cihazları güncellenecek veya yenileri alınacaktır.
• Görevlilerin eğitimlerinin güncellenmesi gerekecektir.
• Yol kenarı denetim istasyonlarında, DSRCS alıcıları tesis edilmesi gerekecektir.
• Yol kenarı denetim istasyonlarında alıcılar kurulabilirse, uygunsuzluk olan araçlar otomatik bildirim yapacağından, denetimler daha verimli olacak, kurallara uyan araçlar  gereksiz yere durdurulmayacaktır. Ancak, bu bildirime göre otomatik ceza kesmek mümkün değildir. İlgili aracın mutlaka durudurularak detaylı inceleme yapılması gerekmektedir.
• Akıllı takograflarda, daha sık Km. bilgisi ve coğrafi koordinatlar kayıtlı olacağından daha sağlıklı denetim yapılabilecektir.
• Veri indirme hızı daha yüksek olacağından, denetimler daha çabuk yapılabilecektir.

• Firmalar;

• Firmaların firma kartı değişmeyecektir.
• Analiz yazılımlarının güncellenmesi gerekecektir.
• Veri indirme  cihazlarını güncellemek veya değiştirmek zorunda kalacaklardır.
• Firmalar; 15 Temmuz 2019 tarihinde Türkiye için  akıllı takograf kullanma zorunluluğu başlamazsa, ya  akıllı takografları söktürüp dijital takograf taktıracaklar (Maliyet) veya bu takografların kalibrasyonlarını AB ülkelerinde yaptıracaklardır.
• Sürücülere  akıllı takografların kullanımı konusunda eğitim vermeleri gerekecektir.
• Ek filo yönetim cihazlarının montajı, takografta ek standart bir soket olacağından, daha kolay olacaktır.
• Firmalara önerimiz, yeni veri indirme cihazı ve analiz yazılımı alımlarında, cihaz ve yazılımların akıllı takograflardan veri indirme ve analiz özelliğini mutlaka sormalarıdır.

• Sürücüler;

• Kartlarını değiştirmelerine gerek yoktur.
• Akıllı takografların kullanımı konusunda eğitim almaları gerekecektir.
• Sürüş ve dinmlenme sürelerine daha çok dikkat etmeleri gerekecektir. Çünkü, takograf uygunsuzlukları yol kenarı denetim ekiplerine otomatik olarak bildirecektir.
• Akıllı takografların manipülasyonu daha zordur, manipülasyon yapıldığında tespiti kolaydır. Bu nedenle, sürücüler manipülasyon girişimlerinden uzak durmalıdırlar.

• Verilen bilgilerden anlaşılacağı üzere, akıllı takografın hayatımıza girmesi ile önemli değişiklikler olacaktır. 15 Haziran 2019 tarihine iki ay gibi bir zaman kalmasına rağmen, gerekli hazırlıkların ve bilgilendirmelerin yapılmadığını görüyoruz. Firmalar,  15 Haziran 2019 tarihinden sonra alacakları AB ülkelerinde üretilen ağır araçların  tamamında akıllı takograf takılı olduğunu göreceklerdir. Firmalar, bu akıllı takografların takılı araçlarla AB ülkelerine çalışırlarsa, kaç tane aracın  sorunsuz şekilde Bulgaristan ve Yunanistan sınırlarını geçebileceğini  düşündükçe, sıkıntı basıyor.

  Bilal Yeşil

  Taşımacılar.